1
پژوهشگر دانشگاه امام صادق(ع) و دانشجوی دوره دکتری مدیریت صنعتی دانشگاه مالک اشتر
2
استادیار دانشگاه علامه طباطبایی
3
دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر
4
استادیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر
چکیده
سیاست‌های صنعت دفاعی یکی از مهم‌ترین شاخه‌های سیاست صنعتی کشورهاست و سیاست صنعتی، خود یکی از شاخه‌های سیاست عمومی محسوب می‌شود. سیاست صنعتی، شیوه‌های مختلف دخالت دولت در عرصه صنعت و فناوری است که به‌صورت هماهنگ‌شده و آگاهانه، برای پیشرفت در توسعه صنعتی اعمال می‌شود. در این بین ناهنجاری‌های رفتاری بخش صنعت در مجموعه اقتصاد کشور از دو حوزه متفاوت ناشی می‌شود. نخست از کندی مناسبات درونی و دوم از ناهماهنگی‌ها با اقتضائات محیط پیرامونی آن. این مقاله بر آن است تا راهنمایی برای سیاستگذاران صنعتی بوده و با انجام یک موردکاوی واقعی، سیاست‌های صنعتی آن را تشریح نماید. در این مسیر بر اساس یک الگوی مفهومی دو مرحله‌ای، ابتدا به ترسیم وضیعت مطلوب سیاستگذاری بر اساس آثار علمی پرداخته شده و در مرحله دوم سیاست‌های پیشنهادی برای سازمان‌های صنعتی فعال در عرصه دفاعی را ارائه کرده‌ایم که عبارتنداز: «اتخاذ سیاست هسته و شبکه»، «ایجاد اتحاد راهبردی با صنایع همسوی داخلی و تحکیم پیوندهای حیاتی» و «نگاه پلتفرمی (خانواده محصول) به مقوله طراحی و تولید محصولات و سامانه‌ها». منطق استفاده شده در این تحقیق «تحلیل داده‌بنیاد» بوده و از بین چهار رویکرد مختلف آن با توجه به اقتضائات پژوهش، رویکرد گلیزر و استراوس انتخاب شد. یافته‌ها و نوآوری اصلی مقاله، سیاست‌های پیشنهادی بوده که در انتهای مقاله تبیین و تشریح شده است.
1. اشتریان، کیومرث، (1386)، سیاستگذاری عمومی در ایران. تهران، بنیاد حقوقی میزان. 2. اشتریان، کیومرث و حنانه محمدی، (1389)، نقش دایرکتوری‌های در سیاستگذاری صنعتی، فصلنامه توسعه تکنولوژی، شماره 13. 3. امامی، سیّدمجتبی، (1385)، پرسش‌ها و جهت‌گیری‌های اصلی تئوری‌های تغییر سازمانی، تهران، پایان‌نامه دانشگاه امام صادق(ع). 4. ایزدخواه، روح‌ا... و سیدمحمدرضا رضوی، (1392)، مقایسه نظریات مکاتب اقتصادی منتخب به‌منظور استخراج چارچوب نظری سیاست‌های صنعتی، فصلنامه سیاست علم و فناوری. 5. برادران کاظم‌زاده، رضا، سیدحبیب‌الله طباطبائیان و مجید حسنی پارسا، (1383)، پیشنهاد مدل عمومی سیاستگذاری صنعتی با تأکید بر صنعت الکترونیک، فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی، شماره 5. 6. براون، ارنست، (1382)، ارزیابی و پیش‌بینی تکنولوژی، ترجمه عقیل ملکی‌فر و علیرضا بوشهری، تهران، نشر کرانۀ علم. 7. فولادی، قاسم و محمد مهدی‌نژادنوری، (1394)، نقش عوامل سازمانی در موفقیت شرکت‌های زایشی در صنایع دفاعی، فصنامه بهبود مدیریت شماره 29. 8. قاضی‌نوری، سیدسپهر و سیدسروش قاضی‌نوری، (1391)، مقدمه‌ای بر سیاستگذاری علم فناوری و نوآوری، تهران، دانشگاه تربیت مدرس. 9. قلی‌پور، رحمت‌ا...، (1387)، تصمیم‌‌گیری سازمانی و خطمشی‌گذاری عمومی، تهران، انتشارات سمت. 10. گرنت، رابرت، (1393)، تحلیل استراتژی در عصر حاضر، ترجمه بیژن نهاوندی، نوید جعفرینژاد، الله‌وردی تقوی و عادل آذر، تهران، مؤسسه رسا. 11. له‌له، جی، (1390)، فناوری‌های راهبردی نظامی، ترجمه محمدحسن شاه رضایی و محمد اورنگ، تهران، مرکز آینده‌پژوهشی علوم و فناوری‌های دفاعی. 12. منزوی، کیوان و فرهاد نظری‌زاده، (1386)، روندهای استراتژیک جهانی مؤثر بر دفاع و امنیت در افق زمانی 2007 الی 2036، تهران، مؤسسه آموزشی تحقیقاتی صنایع دفاع. 13. نبوی، سیدمرتضی و محمدحسین ملایری، (1385)، درآمدی بر سیاستگذاری صنعتی در ایران، فصلنامه مجلس و راهبرد، شماره 21. 14. وزارت دفاع آمریکا، (1387)، راهبرد دفاع ملی ایالات متحده آمریکا، ترجمه مسعود منزوی، تهران، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
ب. منابع انگلیسی
Aghion, Philip, (2015), Industrial policy and competition, American Economic Journal: Macroeconomics 7.
Baily, David & Alex Ruyter, (2007), Globalization, economic freedom and strategic decision making, A role for industrial policy, Policy studies 28.
Cordesman, Anthony & Michael Peacock, (2015), Military Spending and Arms Sales in the Gulf, official, center for strategic and international studies.
Eichengreen, Barry, (2015), The Korean economy: from a miraculous past to a sustainable future. Mass Harvard East Asia center.
Ferguson, p & G Ferguson, (1994), The foundation of industrial policy in industrial Economics. London: McMillan.
Geels, Frank W, (2010), Ontologies, socio-technical transitions (to sustainability), and the multi-level perspective, Research Policy.
Glaser, B, & A Straus, (1967), The discovery of grounded theory. Chicago: Aldine Press.
Hobday, M, (2002), Technology needs assessment (TNA) for developing countries, Vienna: UNIDO.
Howlett, Michael & M. Ramesh, (2009),Studying Public Policy 3, Oxford New York University Press.
Kim, Linsu, (1997), Imitation to Innovation: the Dynamics of Korea’s Technological Learning, Boston: Harvard Business School Press.
Lall, S, (2000), Selective Industrial and trade policies in developing counties: Theoretical and empirical issues. University of Oxford.
Lall, Sanjaya & Morris Teubal, (2001), Market Stimulating Technology policies in developing countries: A framework with examples from East Asia. UNIDO.
Ling, chen & Barry Naoghton, (2016), An industrialized policy making mechanism, China’s return to techno-industrial policy, Research policy 45.
Masayuki, Kondo, (2001), Networking for Technology Acquisition and Transfer." In Management of technology: Selected Discussion Papers presented at the Vienna Global Forum, Vienna : UNIDO.
Mingo, Santiago, & Tarrun Khanna, (2013), Industrial policy & the creation of new industries: evidence from Brazil’s bioethanol industry, Industrial and corporate change 23.
OECD, (1999) Principles of corporate governance. Paris: Organization of Economic Co-operation and Development,.
Prince, Russel, (2010), Policy transfer as policy assemblage: making policy for the creative industries in New Zealand, Environment and Planning 42.
Schot, Johan & Frank Geels, (2008), Strategic niche management and sustainable innovation journeys: theory, findings, research agenda, and policy, Technology Analysis & Strategic Management 20.
Shafritz, J & Christopher Borick, (2008), Introducing Public Policy. New York: Longman.
Strauss, A & J. Corbin, (1998), Basics of qualitative research. Newbury Park, CT: Sage Publications.
Wang, Huanming, Xiong Wei, Wu Guangdong, & Dajian Zhu, (2017), Public–private partnership in Public Administration discipline: a literature review, Public Management Review (Routledge: Taylor & Francis Group).
)