شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر ارزیابی عملکرد نظام مدیریت دانش (مطالعه موردی: یک دانشگاه دفاعی)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت سیستم‌ها، مدیر پژوهش و عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و برنامه‌ریزی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

تحرک سازمان‌ها در جهت سازمان‌های یادگیرنده از الزام­‌های پیشرفت در محیط پویا، چالشی و به‌سرعت درحال تغییر امروز است. مدیریت دانش، مبادله دانش و خلاقیت را تشویق کرده و در نتیجه منجر به بهینه‌‌سازی عملکرد و بهره‌‌وری در سرمایه فکری می‌شود. در مقاله حاضر، در راستای دستیابی به هدف تحقیق (تبیین چارچوبی جهت ارزیابی عملکرد نظام مدیریت دانش) ادبیات موضوع موردبررسی قرار گرفت و چارچوب اولیه تحقیق معرفی گردید. به­‌منظور تأیید چارچوب اولیه، روش دلفی ساعتی و جهت محاسبه درجه اهمیت معیارها، روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی (AHP) به­‌کار گرفته شد. در این راستا از دیدگاه­‌ها و نظرات 30 تن از کارشناسان و خبرگان موجود در حوزه مدیریت دانش در یک دانشگاه نظامی استفاده گردید. یافته‌های تحقیق نشان داد شاخص «یادگیری و کاربرد واقعی دانش در سازمان» با وزن 0/400 از دیدگاه خبرگان، بالاترین درجه اهمیت را کسب نمود. شاخص‌های «زیرساخت سازمانی مناسب مدیریت دانش»، «وجود فرهنگ خلق و تعاملات دانش»، «بهبود کیفیت و بازدهی سازمان» و «رضایت ذینفعان از نظام» به­‌ترتیب در اولویت­‌های بعدی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که باید در ارزیابی عملکرد نظام (سیستم) مدیریت دانش سازمان‌ها، شاخص‌ها و ملاک‌هایی همچون کاربردی بودن واقعی دانش در سازمان، وجود پدیده یادگیری و فرهنگ تعاملات دانشی میان کارکنان، بررسی وجود یک نظام فناوری اطلاعات و زیرساخت امن و مناسب با دقت بالاتری موردبررسی قرار گیرند. طراحی و ایجاد نقشه دانش با در نظرداشتن و شناسایی حوزه‌های مختلف دانش دفاعی در سازمان، نگاشت و ذخیره دانش کارکنان با توجه به نقشه دانشی، شناسایی و تهیه فهرست خبرگان سازمانی در حوزه‌های مختلف به‌همراه مجاری ارتباطی آن‌ها، به تسهیم عادلانه دانش در سازمان‌های نظامی کمک می‌کند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

الف. منابع فارسی

1. اخوان، پیمان، النوش اولیایی، نسرین دسترنج ممقانی و فاطمه ثقفی، (1389)، توسعه فرایندهای چرخه مدیریت دانش مبتنی بر عوامل مؤثر بر موفقیت، مدیریت دانش، سال سوم، شماره 2.
2. اخوان، پیمان، محمدابراهیم سنجقی و حامد اجاقی، (1391)، بررسی رابطه بین مدیریت نوآور، فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال دهم، شماره 38.
3. آرزمجو، هانیه، یاسر قاسمی­‌نژاد و شاهین طیار، (1393)، اثر توانمندی­‌های سازمانی بر عملکرد رقابتی با توجه به نقش میانجی مدیریت دانش، پژوهشنامه بیمه، شماره 115.
4. الوانی، سیدمهدی، تهمینه ناطق و محمدمهدی فراحی، (1386)، نقش سرمایه اجتماعی در توسعه مدیریت دانش سازمانی، تهران، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال دوم، شماره 5.
5. انواری رستمی، علی­‌اصغر و بهنام شهائی، (1388)، مدیریت دانش و سازمان یادگیرنده: تحلیلی بر نقش مستندسازی دانش و تجربه، نشریه مدیریت فناوری اطلاعات، (2) شمارۀ 1.
6. پورسلطانی، حسین، امیر مانیان و محمد موسی­‌خانی، (1391)، طراحی و توسعه شبکه اجتماعی رزمندگان به­‌عنوان یک سامانه مدیریت دانش، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال دهم، شماره 40.
7. جامی­‌پور، مونا و محمدحسین شرکت، (1394)، چالش پیاده­‌سازی موفق سیستم­‌های مدیریت دانش: بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش مدیریت دانش در سازمان­‌های ایرانی با رویکردی آمیخته، فصلنامه مدیریت فناوری اطلاعات، دوره 7، شماره 2.
8. فرامرزی، محمد، (1393)، ارزیابی و رتبه‌­بندی نمایندگی­‌های فروش گروه صنایع لبنی افتخار گلستان (نسیم) بر اساس شاخص رقابت­‌پذیری، پایان­‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران، رشته مدیریت بازرگانی.
9. فیروزشاهی، محسن، احمد نورنگ، علی­‌محمد احمدوند، امیر تربتی و محمدعلی ارسنجانی، (1391)، ارائه الگوی فرایندی - عملیاتی به­‌منظور اجرای نظام مدیریت دانش در سازمان‌ها با تمرکز بر سازمان­‌های دفاعی - نظامی، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال دهم، شماره 36.
10. قاضی‌زاده فرد، سیدضیاء‌الدین، (1388)، ویژگی‌های برنامه‌ریزی راهبردی در سازمان‌های نظامی، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال هفتم، شمارۀ 24.
11. قاضی­‌زاده فرد، سیدضیاءالدین و سیدشکور عطائی، (1392)، مدیریت دانش عامل اثربخشی سازمان‌ها (تحلیلی بر نقش اکتساب دانش و تجربه در سازمان‌ها)، مجله توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، سال هشتم، شماره 27.
12. قلیچ­‌لى، بهروز، ( 1388)، مدیریت دانش: فرایند خلق، تسهیم و کاربرد سرمایه فکرى در کسب و کار، تهران، انتشارات سمت.
13. منوریان، ع، م. موسی‌خانی، پ. اخوان و ن. عسگری، (1391)، ارائه مدلی از زیرساخت انسانی - اجتماعی توانمندساز اقدامات مدیریت دانش، نشریه مدیریت فناوری اطلاعات، (10) شماره 4.
14. هاشمی، صدیقه‌السادات، (1389)، ارزیابى سطح مدیریت دانش در دانشگاه علوم انتظامى، تهران، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامى، (2) شمارۀ 5.

 

ب. منابع انگلیسی

  1. Barachini, F, (2009), Cultural and social issues for knowledge sharing. Journal of Knowledge Management, 13(1).
  2. Chang, T.C. and Chuang, S.H, (2011), Performance implications of knowledge management processes: Examining the roles of infrastructure capability and business strategy. Expert Systems with Applications, 38(5).
  3. Chen, M. Y., & Chen, A. P, (2005), Integrating option model and knowledge management performance measures: an empirical study. Journal of Information Science, 31(5).
  4. Chen, M. Y., & Chen, A. P, (2006), Knowledge management performance evaluation: a decade review from 1995 to 2004. Journal of Information Science, 32(1).
  5. Chen, C. J., & Huang, J. W, (2009), Strategic human resource practices and innovation performance—The mediating role of knowledge management capacity. Journal of Business Research, 62(1).
  6. Chourides, P., Longbottom, D., & Murphy, W, (2003), Excellence in knowledge management: an empirical study to identify critical factors and performance measures. Measuring Business Excellence, 7(2).
  7. Chuang, S.H, (2004), A resource-based perspective on knowledge management capability and competitive advantage: An empirical investigation. Expert Systems with Applications, 27(3).
  8. Damghanian, H. & Zareie, A. & Rozban, F, (2012), To investigate the impact of Information Technology on knowledge management mediated by empowering the National Iranian Drilling Company. Quarterly Journal of IT management, 5(4).
  9. Darroch, J, (2005), Knowledge management, innovation and firm performance. Journal of knowledge management, 9(3).
  10. De Jager, M, (1999), The KMAT: Benchmarking knowledge management. Library Management, 20(7).
  11. Fan, Z-P, Bo, F, Y-H Sun, & Ou, W, (2009), Evaluating knowledge management capability of organizations: A fuzzy linguistic method. Expert Systems with Applications: An International Journal, 36 (2).
  12. Gold, A.H, Malhotra, A. and Segars, A.H, (2001), Knowledge management: An organizational capabilities perspective. Journal of Management Information Systems, 18(1).
  13. Hu, Y, Wen, J, & Yan, Y, (2015), Measuring the performance of knowledge resources using a value perspective: integrating BSC and ANP, Journal of Knowledge Management, 19(6).
  14. Lee, K, C, Lee, S, & Kang, I,W, (2005), KMPI: measuring knowledge management performance. Information & Management, 42(3).
  15. Lee, C, S, & Wong, K,Y, (2015), Development and validation of knowledge management performance measurement constructs for small and medium enterprises. Journal of Knowledge Management, 19(4).
  16. Lyu, H, Zhou, Z, & Zhang, Z, (2016), Measuring Knowledge Management Performance in Organizations: An Integrative Framework of Balanced Scorecard and Fuzzy Evaluation. Information, 7(2).
  17. Malhotra, Y, (2004), Why knowledge management systems fail: enablers and constraints of knowledge management in human enterprises. In Handbook on Knowledge Management 1. Springer Berlin Heidelberg.
  18. Masa’deh, R, E, Shannak, R, Maqableh, M, & Tarhini, A, (2017), The impact of knowledge management on job performance in higher education: The case of the University of Jordan. Journal of Enterprise Information Management, 30(2).
  19. Meso, P., & Smith, R, (2000), A resource-based view of organizational knowledge management systems, Journal of Knowledge Management, 4(3).
  20. Pun, K F, & Yiu, M.Y.R, (2017), Assessing organizational KM performance based on the criteria of total quality management. In Decision Management: Concepts, Methodologies, Tools, and Applications, IGI Global.
  21. Rao, M, (2012), Knowledge management tools and techniques: Practitioners and experts evaluate KM solutions. Routledge.
  22. Sangaiah, A, K, Gopal, J, Basu, A, & Subramaniam, P.R, (2017), An integrated fuzzy DEMATEL, TOPSIS, & ELECTRE approach for evaluating knowledge transfer effectiveness with reference to GSD project outcome, Neural Computing and Applications, 28(1).
  23. Scarbrough, H, (2003), Knowledge management, HRM and the innovation process. International Journal of Manpower, 24(5).
  24. Wang, J, Ding, D, Liu, O, & Li, M, (2016), A synthetic method for knowledge management performance evaluation based on triangular fuzzy number and group support systems. Applied Soft Computing, 39.
  25. Wong, K.Y, Tan, L.P, Lee, C.S, & Wong, W.P, (2013), Knowledge Management performance measurement: measures, approaches, trends & future directions, Information Development.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار