راهبردهای ارتقای قدرت منطقه‎‌ای ج.ا.ایران مبتنی بر نقش عوامل ژئوپلیتیک نظامی یمن

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار امنیت داخلی دانشگاه علوم انتظامی امین

2 استاد دانشگاه غیرانتفاعی ایوانکی

3 استادیار مدیریت راهبردی دانشگاه جامع امام حسین(ع)

4 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی دفاعی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

چکیده

ارتقای قدرت منطقه‎‌ای ج.ا.ایران که در یکی از مناطق راهبردی ژئوپلیتیکی جهان قرار گرفته، امری لازم و ضروری می‎‌باشد تا زمینۀ تحقق هدف‌­های عالی نظام و انقلاب اسلامی فراهم گردد. عوامل ژئوپلیتیک همان عوامل قدرت هستند که از مؤلفه‎‌های مهم در کسب و ارتقای قدرت کشورها به‌­شمار رفته و باتوجه به وسعت این مؤلفه‌‎ها، نگارندگان در این پژوهش مؤلفۀ ژئوپلیتیک نظامی قدرت را موردتوجه قرار داده تا به هدف تحقیق یعنی «ارائه راهبردهای ارتقای قدرت منطقه‎‌ای ج.ا.ایران مبتنی بر نقش عوامل ژئوپلیتیک نظامی یمن» دست پیدا کنند. نوع تحقیق کاربردی و رویکرد آن آمیخته با روش توصیفی - تحلیلی است. داده‌ها به دو روش کتابخانه‌ای و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) گرد‎آوری که اطلاعات به‎‌دست آمدۀ کیفی به‎ روش تحلیل محتوا و با کمک نرم‌افزار «مکس کیودی­‌ای» و اطلاعات به‎‌دست آمدۀ کمی با استفاده از نرم‌‎افزار تحلیل داده‎‌های کمی، مورد تجزیه­‌و­تحلیل قرار گرفتند. روایی پرسشنامه به­‌وسیلۀ روایی محتوا و پایایی با «آلفای کرونباخ» محاسبه گردیده است. تعداد اعضای جامعۀ آماری 45 نفر و نمونه‎‌گیری به روش غیرتصادفی و معادل 40 نفر می‌‎باشد. در نهایت، از یافته‎‌های تحقیق راهبردهایی چون توسعۀ دیپلماسی نظامی و ارتقای سطح همکاری‌‎های مشترک نظامی با یمن، توسعه و تقویت حمایت و پشتیبانی نظامی از انصارالله یمن متناسب با شرایط محیطی، تقویت تاب‎‌آوری و قدرت بازدارندگی دفاعی مردم‌‎نهاد، نمایش نقش قدرت نظامی در تحصیل دستاوردهای راهبردی ج.ا.ایران در محیط داخلی، منطقه‌ای و بین‎‌المللی و اشراف اطلاعاتی درمورد پیامدهای ناشی از اقدام‌­ها استخراج گردیده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Strategies of Augmenting the Regional Power of the I.R. of Iran Based on the Role of Yemen's Military Geopolitical Factors

نویسندگان [English]

  • Esmail Ahmadi Moghaddam 1
  • Ali Mohammad Ahmadvand 2
  • Abdullah Mobini Dehkordi 3
  • Behrooz Taslimi Kar 4
1 Associate Professor of Internal Security, Amin University of Law Enforcement Sciences
2 Professor of Ivanki Non-Profit University
3 Assistant Professor of Strategic Management, Imam Hussein University
4 PhD Student in Defense Strategic Management, University and Supreme Research Institute of National Defense and Strategic Research
چکیده [English]

Promoting the regional power of the I. R. of Iran, located in one of the strategic geopolitical regions of the globe, is a necessity in order to pave the ground for the realization of the supreme goals of the system and the Islamic Revolution. Geopolitical factors are those elements of power that are regarded as important constituents in the acquisition and promotion of the power of countries. Regarding the scope of these components, the element of the military geopolitics of the power was studied to reach the aim of this study, i.e. "providing strategies to promote the regional power of the I. R. of Iran based on the role of Yemen's military geopolitical factors. This study was an applied one which employed a descriptive-analytical method. Data collection was performed using desk and field methods (interview and questionnaire). The qualitative and quantitative data were analyzed through content analysis method with the help of "Maxqda" software and quantitative data analysis software, respectively. The validity and reliability of this instrument was calculated by content validity and "Cronbach's alpha", respectively. The statistical population included 45 participants and the sampling was a non-random method. Finally, regarding the research findings, strategies such as the development of military diplomacy and the promotion of joint military cooperation with Yemen, the development and strengthening of military support from Houthi Movement according to the environmental conditions, strengthening resilience and defense deterrence of the people, demonstration of the role of military power in acquiring the strategic achievements of the I. R. of Iran in the domestic, regional and international environments and realization of the consequences of the actions have been extracted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategy
  • power
  • regional power
  • geopolitics
  • military geopolitical factors of I.R. of Iran and Yemen

مراجع

الف. منابع فارسی
1. قرآن کریم، ترجمه آیت‎الله مکارم شیرازی.
2. امام خمینی(ره) (1389)، صحیفۀ نور، جلد 19 و 21، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
3. امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی)، مجموعة بیانات، قابل دسترسی در: www.khamenei.ir
4. احمدوند، علی‎‌محمد (1386)، درباره راهبرد (مقدمه‎‌ای بر تدوین طرح راهبردی در ناجا)، دوماهنامۀ توسعۀ انسانی پلیس، سال سوم، شمارۀ دهم.
5. احمدوند، علی‎‌محمد، قاضی‌‎زاده، سیدضیاءالدین و نواب‎اصفهانی، محمدرضا (1389)، مروری بر مدل‎های انتخاب راهبرد و ارائه یک مدل پیشنهادی، نشریۀ مدیریت فردا، سال نهم، شمارۀ بیست‎وسوم.
6. افشردی، محمدحسین (1397)، جزوه درسی اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، تهران: دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
7. بوالحسنی، خسرو (1392)، بررسی ژئوپلیتیک ترکیه و تأثیر آن در تدوین راهبرد دفاعی ج.ا.ایران، رسالۀ دکتری علوم دفاعی راهبردی، تهران: دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
8. بیک، علی‎‌اصغر، (1395)، تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی دریای خزر بر تدوین راهبردهای دفاعی ج.ا.ایران، رسالۀ دکتری علوم دفاعی راهبردی، تهران: دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
9. چگینی، حسن (1384)، نظام مدیریت استراتژیک دفاعی، جلد اول، تهران: سازمان عقیدتی سیاسی آجا.
10. حافظ‌‌نیا، محمدرضا (1386)، قدرت و منافع ملی (مبانی، مفاهیم و روش‌های سنجش)، تهران: نشر انتخاب.
11. حافظ­نیا، محمدرضا (1393)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی.
12. حافظ‌نیا، محمدرضا و کاویانی، محمد (1383)، افق­‌های جدید در جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت.
13. روحی­‌دهبنه، مجید، مرادی کلارده، سجاد (1394)، نقش افزایش قدرت منطقه‌ای ایران در سیاست‌گذاری شورای همکاری خلیج فارس: ۲۰۱۵ – ۲۰۰۵، فصلنامة پژوهش‎های روابط بین‎الملل، سال پنجم، شماره چهارم.
14. زرقانی، سیدهادی (1388)، مقدمه‎ای بر قدرت ملی، تهران: انتشارات پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
15. زهدی، یعقوب (1394)، سیاست دفاعی، تهران: انتشارات مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی.
16. عزتی، عزت­الله (1390)، ژئوپلیتیک، تهران: انتشارات سمت.
17. قنبرلو، عبدالله (1388)، مفهوم و ماهیت قدرت منطقه‎ای، فصلنامۀ مطالعات راهبردی، سال دوازدهم، شمارۀ چهارم.
18. کالینز، جان.ام (1383)، استراتژی بزرگ، ترجمۀ کوروش بایندر، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
19. کمالی، محمدرضا (1393)، تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی کشور عربستان در تدوین راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران، رسالۀ دکتری علوم دفاعی راهبردی، تهران: دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
20. گروه مؤلفین (1396)، کتاب پایه یمن، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
21. میرحیدر، دُره (1377)، ژئوپلیتیک؛ ارائۀ تعریفی جدید، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، سال سیزدهم، شمارۀ چهارم.
22. موسی‎‌خانی، مرتضی، منشی‎زاده نائین، مسعود (1384)، سازمان و مدیریت، جلد اول و دوم، قزوین: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی قزوین.
23. نوذری، فضل‌الله (1391)، تعیین عوامل ژئوپلیتیک حوزه دریای عمان و تأثیر آن بر تدوین راهبرد دفاعی – امنیتی ج.ا.ایران، رسالۀ دکتری علوم دفاعی راهبردی، تهران: دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
 
ب. منابع انگلیسی
1. Buzan, Barry & Waver, Ole, (2003), Regions and powers: the structure of international security, Cambridge: Cambridge University Press.
2. Buzan, Barry, (2004), The United States and the Great Powers, Cambridge, United Kingdom: Polity Press.
3. Hepple, L. (1986), The Revival of Geopolitics, Political Geography Quarterly, 5 (Supplement).
4. Husain, M. (1993), Perespectives in Human Geography, New Dehli: Anmol Publication.
5. Lewin, Kurt (1951), Field Theory of Social Science: Selected Theoretical Papers, Edited by Dorwin Cartwright, Pp. xx, 346, New York: Harper & Brothers.
6. Oˊ Sullivan, Patrik, (1986), Geopolitics, Australia: Groom Helm
7. Pacione, Mikhael, (1985), Progress in Political Geography, Australia: Groom Helm.
 
ج. منابع عربی
1. الشجاع، احمدالامین، (1434)، ایران و الحوثیون، صنعاء: مرکز البحوث و الدراسات.
راهبرد دفاعی
دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 73
همه مقاله‌های این شماره پژوهشی می‌باشند.
فروردین 1400
صفحه 129-151

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار