شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر سرریز فناوری‌های دفاعی به کسب‌وکارهای تجاری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت تکنولوژی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه مدیریت صنعتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

3 دانشیار گروه مدیریت صنعتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

4 استاد دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه مالک اشتر، تهران، ایران

چکیده

از آنجایی که فناوری نقشی کلیدی در افزایش امنیت ملی و توان دفاعی کشورها ایفا می‌کند، بودجه‌های هنگفتی به این بخش اختصاص داده می‌شود. بنابراین لازم است دولت‌ها جهت پیشرفت فناورانه در کسب‌وکارهای تجاری و به‌تبع آن رشد و توسعه اقتصادی کشورشان؛ با نگاهی راهبردی به سرریز فناوری‌های دفاعی به کسب‌وکارهای تجاری توجه ویژه‌ای داشته باشند. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر سرریز فناوری‌های دفاعی به کسب‌وکارهای تجاری در ایران و رتبه‌بندی این عوامل صورت گرفته است. در فاز نخست پس از بررسی پژوهش‌های انجام‌شده و استخراج شاخص‌های اولیه، چارچوبی برای طرح پرسش‌های مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با خبرگان این حوزه شکل گرفت. در ادامه با مصاحبه با 13 نفر از خبرگان که از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند (گلوله برفی) انتخاب شدند، 51 شاخص‌ بومی در قالب 7 عامل استخراج گردید. سپس شاخص‌های استخراج‌شده، در جلسه خبرگی متشکل از 13 نفر از خبرگان، بررسی و خروجی جلسه که پرسشنامه مقایسات زوجی اجماع‌شده بود، وارد نرم‌افزار «سوپر دسیژن» گردید. در گام نهایی، شاخص‌ها با استفاده از فرایند تحلیل شبکه‌ای فازی (FANP) رتبه‌بندی گردید. با توجه به نظر خبرگان و نتایج فرایند تحلیل شبکه‌ای، عامل سیاست‌ها و مقررات در رتبه اول و سپس عوامل ارتباطی، توانمندی فناورانه، محیط خارجی، انسانی، مالی و ویژگی‌های فناوری در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. براین اساس پیشنهاد می‌شود مدیران و سیاستگذاران، جهت تسهیل و انجام نظام‌مند فرایند، به ایجاد/تقویت نهادهای سیاستگذار و اجرایی در تجاری‌سازی و سرریز فناوری‌های دفاعی جهت ایجاد زیرساخت‌های لازم و نیز ایجاد واحدهای میانجی، توجه ویژه‌ای داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying and Ranking the Factors Affecting the Overflow of Defense Technologies to Commercial Businesses

نویسندگان [English]

  • Forough Farahanifar 1
  • Mehrdad Hosseini Shakib 2
  • Abbas khamseh 3
  • Reza Hosnavi Atashgah 4
1 PhD Student, Department of Technology Management, Faculty of Management and Economics, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Faculty Member, Department of Industrial Management, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
3 member of university faculty
4 Professor, Faculty of Industrial Engineering, Malek Ashtar University, Tehran, Iran
چکیده [English]

As technology plays a key role in increasing national security and defense capabilities of countries, huge budgets are allocated to this sector. Thus, to make technological progress in commercial businesses and consequently the economic growth and development of their country, it is necessary for governments to pay special attention to commercial businesses with a strategic view of defense technology overflows to commercial businesses. The aim of this study was to identify the factors affecting the overflow of defense technologies to commercial businesses in Iran and to rank those factors. In the first phase, after reviewing the conducted research and extracting the initial indicators, a framework was developed for asking semi-structured interview questions with experts in this field. Then, by interviewing 13 experts who were selected through purposive sampling method (snowballing), 51 indigenous indicators were extracted in the frame of 7 factors. Then, the extracted indices were reviewed in an expert meeting involving 13 experts, and the output of the meeting which was a consensus pairwise comparison questionnaire was entered into a "super design" software. In the final step, the indicators were ranked using the Fuzzy Network Analysis Process (FANP). According to the experts' opinions and the results of the network analysis process, the policy and regulation factor was in the first place and then the communication factors, technological capability, external environment, human, financial and technological characteristics were in the next ranks. Therefore, it is suggested that managers and policy makers, in order to facilitate and systematize the process, pay special attention to the creation/reinforcement of policy and executive institutions in commercialization and overflow of defense technologies to create the necessary infrastructure and mediation units.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Technology
  • technology overflow
  • defense technologies
  • commercial businesses
  • fuzzy network analysis process

مراجع

الف. منابع فارسی
1. بختیاری، ایرج، (1395) تأثیر مؤلفه‌های دفاع اقتصادی کشور بر دفاع همه‌جانبه با تأکید بر رهنمودها (راهبردها) و اسناد ابلاغی مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی)، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال چهاردهم، شماره 2.
2. برنامه راهبردی وزارت صنعت معدن و تجارت، (1396)، ویرایش دوم.
3. بنی‌اسدی، مصطفی، جلایی اسفندآبادی، سیدعبدالمجید، (1395) تحلیل اثر سرریزهای تکنولوژی بر رشد بهره‌وری کل عوامل بخش کشاورزی ایران، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 30، شماره 2.
4. بوالحسنی، خسرو، کیانی، سورنا، کرمی دولتشاه، بهروز، (1399) راهبردهای کسب قدرت برتر اقتصاد دفاعی جمهوری اسلامی ایران در منطقه جنوب غرب آسیا، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال هجدهم، شماره 79.
5. بهمنی، مجتبی، جمشیدنژاد، آرش، جنابی، امید، (1395) تحلیل فضایی سرریزهای تکنولوژی در کشورهای منتخب آسیایی. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، دوره 3، شماره 3.
6. خادم، مهیار، رضوی، محمدرضا، موسوی جهرمی، یگانه سادات، (1394) بررسی عوامل شکل‌گیری سرریزهای فناورانه حاصل از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در مناطق آزاد ایران، مدیریت نوآوری، دوره 4، شماره 3.
7. خمسه، عباس، فراهانی‌فر، فروغ، فروزان مهر، مجید، (1399) مدیریت فرآیند انتقال تکنولوژی، کرج: انتشارات سرافراز.
8. خوبرو، محمدتقی، رحمتی، محمدحسین، الوانی، سیدمهدی، جندقی، غلامرضا، (1397) مدل‌سازی و تدوین خط‌‌مشی دومنظوره‌سازی صنعت دفاعی: رویکردی آمیخته. پژوهش‌های مدیریت راهبردی، سال بیست‌وچهارم، شماره 70.
9. رزمی، جعفر، صادق عمل نیک، محمدمحسن، هاشمی، مهدی، (1387) انتخاب تأمین‌­کننده با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل شبکه‌­ای فازی، نشریه دانشکده فنی، دوره 42، شماره 7.
10. سلیم، علی. رضوی، محمدرضا. رادفر، رضا، غفاری، فرهاد، افشاری‌مفرد، مسعود، (1397) بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر سرریز فناوری به شرکت‌های سرمایه‌پذیر ایرانی، سیاست علم و فناوری، دوره 10، شماره 2.
11. شاه‌آبادی، ابوالفضل، موسوی، میرحسین، شایگان مهر، سیما، (1396) تأثیر سرریز فناوری از کانال سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و واردات کالا بر سهم تولید انرژی‌های تجدید پذیر از کل انرژی، فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، دوره 5، شماره 2.
12. طباطبائیان، سیدحبیب‌اله، لطفی، امیر، عامری، عبدالعلی، (1384) ارائه مدل تحلیلی عوامل مؤثر بر سرریز تکنولوژی، مدیر، دومین کنفرانس مدیریت تکنولوژی، تهران.
13. عالم تبریز، اکبر، باقرزاده آذر، محمد (1388)، تلفیق ANP فازی و TOPSIS تعدیل­شده برای گزینش تأمین‌کننده راهبردی، نشریه پژوهش‌های مدیریت، دوره 2، شماره 3.
14. عصاری، محمدحسین، حسینی شکیب، مهرداد، خمسه، عباس، (1396) ارزشیابی و اولویت‌بندی عوامل کلیدی موفقیت توسعه محصول جدید، دوفصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، دوره 15، شماره 29.
15. فرتوک‌زاده، حمیدرضا، وزیری، جواد، (1391) الگوی توسعه صنعت و فناوری در ایران: هسته‌های کوچک – شبکه‌های بزرگ؛ درس‌هایی از صنایع دفاعی و الگوسازى براى صنعت نفت، فصلنامه بهبود مدیریت، دوره 6، شماره 17.
 
ب. منابع انگلیسی
1. Acosta, M., Coronado, D., Ferrándiz, E., Marín, M. R., & Moreno, P. J. (2020). Civil–Military Patents and Technological Knowledge Flows Into the Leading Defense Firms. Armed Forces & Society, 46 (3).
2. Benoit, E. (1973), Defence and Economic Growth in Developing Countries, Lexington Books, Boston, MA.
3. Dunne, J. Paul&Derek Braddon (2008). Economic impact of Military R & D. Brussels: Flemish Peace Institute
4. Hosseini Shakib, M., Sahebi, S., & Radmehr, A. (2014). Ranking the Methods of Technology Cross-Border Acquisition, Combining TOPSIS and ANP Approaches for Model Development. Journal of System Management, 2 (2).
5. Imad, m., (2002). Foreign Direct Investment Theory, Evidence and practice. Palgrave MacMillan UK. ISBN: 9780333945902             
6. Kollias, C., & Paleologou, S. M. (2019). Military spending, economic growth and investment: a disaggregated analysis by income group. Empirical Economics, 56 (3).
7. Malik, T. H. (2018). Defence investment and the transformation national science and technology: A perspective on the exploitation of high technology. Technological Forecasting and Social Change, 127.
8. Martins, B. O., & Ahmad, N. (2020). The security politics of innovation: Dual-use technology in the EU’s security research programme. In Emerging Security Technologies and EU Governance. Routledge.‏
9. Meunier, F. X. (2019). Construction of an operational concept of technological military/civilian duality. Journal of Innovation Economics Management, (2).
10. Molas-Gallart, J. (1997). Which way to go? Defence technology and the diversity of ‘dual-use’ technology transfer. Research Policy, 26 (3).
11. Montgomery, A. H. (2020). Double or Nothing? The Effects of the Diffusion of Dual-Use Enabling Technologies on Strategic Stability. CISSM Working Paper.University of Maryland, School of Public Policy, Center for International and Security Studies.
12. Perani, G., & di Politica Internazionale, C. C. S. (1997). Military technologiesand commercial applications: Public policies in NATO countries. Rome, centroStudiPoliticaInternazionale.‏
13. Pustovit, S. V., and Williams, E. D. (2008). Philosophical Aspects of Dual Use Technologies. Science and Engineering Ethics, 16 (1).
14. Radfar, R., Khamseh, A., & Madani, H. (2009). Commercializing technology as an effective factor on the development of technology and economy. Roshd, 20.
15. Radfar, R., Khamseh, A., Sarafraz, A., & Sarafraz, D. (2010). Necessity of new product development and role of innovation, R&D and technology on it. Journal technology growth, 18.
16. Rath, J., Ischi, M., & Perkins, D. (2014). Evolution of different dual-use concepts in international and national law and its implications on research ethics and governance. Science and engineering ethics, 20 (3).
17. Reuter, C., J. Altmann, M. Göttsche, and M. Himmel. (2020). Natural-Science and Technical Peace Research: Definition, History and Current Work. S+F (Security and Peace), 38 (1): in press.
18. Riebe, T., Schmid, S., & Reuter, C. (2020). Measuring Spillover Effects from Defense to Civilian Sectors–A Quantitative Approach Using LinkedIn. Defence and Peace Economics, 1-13.
19. Schiling, Melissa. (2016). Strategic management of technological innovation. ‏McGraw-Hill Education; 5th edition
20. Schmid, J. (2018). The determinants of military technology innovation and diffusion, Doctoral dissertation, Georgia Institute of Technology.‏
21. Selgelid, M. J. (2009). Dual-Use Research Codes of Conduct: Lessons from the Life Sciences. Nanoethics, 3 (3).
22. Wioeniewski, R. (2012). Defence Industry In The European Union– Challenges and Opportunities In Times of Economic Crisis. Przeglad Strategiczny Journal, 2 (2).
راهبرد دفاعی
دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 74
همه مقاله‌های این شماره پژوهشی می‌باشند.
تیر 1400
صفحه 179-208

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار