مقاله پژوهشی: تأثیر مؤلفه‌‌های دفاع اقتصادی کشور بر دفاع همه‌جانبه با تأکید بر رهنمودها (راهبردها) و اسناد ابلاغی مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشجوی مدیریت راهبردی پدافند غیرعامل، مدرس دافوس و دانشگاه خاتم‌الانبیاء(ص)

چکیده

دفاع همه‌­جانبه تمامی جنبه­‌های دفاعی یک کشور را در برمی‌گیرد. در این میان یکی از مؤلفه‌‌های مهم قدرت ملی، توان اقتصادی است و توان اقتصادی بالا، توانمندی تأثیرگذاری در سایر معادله‌های بین‌المللی و منطقه­‌ای را برای کشور فراهم می­‌سازد. دفاع اقتصادی با مؤلفه‌­های بازدارندگی، قدرت مقابله و توانمندی اقتصادی، برای مقابله با تهاجم‌های اقتصادی دشمن منجر به پایه‌­ریزی بنیانی قوی برای مقاومت در برابر تکانه­‌های خارجی می­‌گردد. این تحقیق، با استفاده از مجموعه بیانات و اسناد ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه اقتصاد مقاومتی و تولید ملی (جامعه و نمونه آماری)، به روش داده‌بنیاد ضمن پرداختن به الگوی دفاع اقتصادی، به راهبردهای دفاع اقتصادی از منظر معظم‌له شامل حمایت از تولید ملی، گسترش اقتصاد مردم‌بنیان، رشد بهره‌­وری عوامل تولید، خودکفایی، گسترش اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صادرات می­‌پردازد و سپس به روش توصیفی همبستگی و استفاده از پرسشنامه و جمع خبرگی (20 نفر) میزان تأثیر مؤلفه‌­های دفاع اقتصادی را بر دفاع همه‌جانبه مورد بحث و تجزیه‌و‌تحلیل قرار داده که مقدار ضریب همبستگی (60%) بین افزایش قدرت پاسخگویی و­ ­دفاع همه‌جانبه در برابر تهدیدها، این مطلب را به اثبات می‌رساند که دفاع اقتصادی ضمن تأثیر قابل‌توجه، نقش تعیین‌کننده‌ای در کارآمدی دفاع همه­‌جانبه در برابر تهدیدهای متنوع دشمن دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Economic Factors on the Comprehensive Defense

نویسنده [English]

  • Iraj Bakhtiari
Passive Defense Strategic Management Student
چکیده [English]

Comprehensive defense consist the all defense aspects of the country. In the meantime, one important component of national power is economic power and the economic strength enhance the country`s strength in the international and regional issues. The economic defense with elements of deterrence, power and economic empowerment deal, lead to establish a strong foundation to withstand the external shocks for dealing with enemy`s economic assaults. The research done by using a set of statements and documents issued by the Supreme Leader in the field of resistance and national economy (community sample) grounded by the pattern of economic defense. The economic defense strategies require their perspective include support for national production, people-based economic expansion, the growth of productivity, self-sufficiency, knowledge-based economy and the development of export deals and correlation methods. We used questionnaires and gathered data form experts (20 people) with the impact of economic factors on the overall defense. Then, we discussed and analyzed received data and the amount of correlation coefficient (60%) between power increase accountability and comprehensive defense against all threats proved that the economic defense has a noticeable effect and a decisive role in the effectiveness of comprehensive defense against various threats of the enemy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deterrence
  • The Ability of Resistance
  • economic defense
  • Comprehensive Defense
  • Data-based Approach
1. قرآن کریم، ترجمة مهدی الهی قمشه­‌ای.
2. امام خمینی، روح‌الله (1378)، صحیفه نور، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
3. امام خمینی، روح‌الله (1379)، تحریرالوسیله، جلد ۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
4. امام خمینی، روح‌الله (1388)، رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
5. امام خمینی، روح‌الله (1390)، ولایت‌فقیه، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
6. امام خامنه­‌ای، سیدعلی (1/9/1392)، مجموعه بیانات مقام معظم رهبری از سال 1368 تا 1393، قابل‌دسترس در وبگاه:  www.khamenei.ir
7. ادیب حاج‌­باقری، محسن (1385)، گراندد تئوری راه و روش نظریه­‌پردازی در علوم انسانی و بهداشتی، تهران، نشر بشری.
8. ایمان، محمدتقی، محمدیان، منیژه (1387)، روش­‌شناسی نظریه­‌پردازی بنیادی»، حوزه و دانشگاه، شماره 56.
9. جلالی فراهانی، غلامرضا (1393)، مقدمه­‌ای بر مبانی نظری پدافند غیرعامل با رویکرد تهدیدات جدید، تهران، انتشارات دانشگاه امام حسین(ع).
10. حسینقلی­‌زاده، رضوان، حبیبی، لیلا، عالی، مرضیه (1389)، مروری بر روش­‌شناسی نظریه پایه­‌ور با تأکید بر مطالعات سازمانی، فصلنامه راهبرد، شماره 54.
11. خانی، مهدی (1376)، امام خمینی(ره)؛ بسیج، استراتژی دفاع همه‌جانبه، مطالعات بسیج، شماره 15.
12. دانایی­‌فرد، حسن، امامی، سید مجتبی (1386)، «راهبردهای پژوهش کیفی، تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد»، اندیشه مدیریت، شماره دوم.
13. دری‌نوگورانی، حسین (1387)، دفاع اقتصادی: جایگاه اقتصاد در دفاع همه‌جانبه و نقش نیروهای مسلح (با تأکید بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)، فصلنامه آفاق امنیت، شماره چهارم و پنجم.
14. درّی نوگورانی، حسین، صالح، اصغر (1392)، اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلامی ایران، تهران، شرکت چاپ و انتشارات راه فرد.
15. دهقان، محمدحسن (1390)، پدافند غیرعامل از دیدگاه مکتب اسلام، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی.
16. راهداری، محسن (1391)، الگوی دفاع همه‌جانبه، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی.
17. کشمیری، سیدمحمد، انعامی علمداری، سهراب (1392)، راهبرد دفاع ملی، رویکرد دفاع همه­‌جانبه و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، شماره 34.