مقالۀ حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که ابعاد تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران ارشد کدام است؟ و اینکه وضعیت ابعاد تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران سازمان نظامی مورد مطالعه چگونه میباشد؟ این تحقیق بر مبنای دستاورد یا نتیجه، از نوع توسعهای-کاربردی است که برای گردآوری دادههای آن، از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، فرماندهان و مدیران ارشد سازمان نظامی موردمطالعه در سطوح مختلف و شاغل در یگانهای مستقر در شهر تهران میباشند که با استفاده از جدول مورگان و کرجسی و روش نمونهگیری غیراحتمالی هدفمند، تعداد 80 نفر بهعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری دادهها در این تحقیق، پرسشنامه محققساخته با ضریب پایایی 0/91 میباشد. نتایج تحقیق نشان داد که بصیرت دینی و اسلامی، خودباوری، هوشیاری محیطی، اندیشه نظاممند و خلاق، شم نظامیگری، یادگیری و مدیریت دانش و ... از مهمترین ابعاد تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران ارشد سازمانهای نظامی تلقی میگردد. وضعیت کلی ابعاد تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران ارشد سازمان نظامی موردمطالعه نیز پایینتر از میانگین بوده و نیازمند بهبود میباشد.
الف. منابع فارسی 1. بیانات امام خمینی، قابل دستیابی در وبگاه: www.imam-khomeini.ir 2. بیانات مقام معظم رهبری، قابل دستیابی در وبگاه: www.khamenei.ir 3. احمدی، شیرین، (1390)، سنجش و تعیین میزان بهکارگیری تفکر راهبردی بر اساس مدل گری هامل در سازمان معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، دانشگاه پیام نور استان تهران، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی. 4. استیسی، رالف، (1378)، مدیریت بر ناشناختهها: مرزهای راهبردی بین نظم و آشفتگی در سازمانها، ترجمه محسن قدمی و مسعود نیازمند، تهران، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی. 5. آقازاده، هاشم، (1383)، توسعه تفکر استراتژیک؛ یک قابلیت اصلی، مجله تدبیر، شماره 139. 6. پورصادق، ناصر و بهرنگ یزدانی، (1390)، تأثیر قابلیت تفکر استراتژیک مدیران ارشد بر موفقیت شرکتهای کوچک و متوسط، نشریه مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 7. 7. پورصادق، ناصر و سعید علویوفا، (1391)، بررسی قابلیتهای تفکر راهبردی مدیران عالی در تحقق جهاد اقتصادی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 48. 8. حمیدیزاده، حمیدرضا و نگار معتمدی، (1387)، تبیین مدل فرایندی دستیابی به تفکرات استراتژیک بر پایه عوامل کلیدی موفقیت، ارائه شده در: سمینار بهبود و تحول اداری، تهران. 9. دهقان، نبیالله، (1391)، بررسی و آسیبشناسی الگوهای رفتاری و فرهنگ سازمانی و ارائه راهکار مناسب و اثربخش (ارائه الگوی تفکر راهبردی مدیران ارشد نهاجا در سطوح و حوزههای مختلف سازمانی با هدف ارتقای توان رزمی)، تهران، معاونت طرح برنامه و بودجه آجا (مدیریت تحقیقات نظری). 10. دهقان، نبیالله، (1392)، بالندگی و توسعة سازمانی (با رویکرد سازمانهای نظامی)، تهران، انتشارات دافوس آجا. 11. رستمی، محمود، (1386)، فرهنگ واژههای نظامی، تهران، ایران سبز. 12. ریحانی، حسینعلی، (1389)، الگوی تفکر راهبردی: چشمانداز پیشرفت و اقتدار همهجانبه، ارائه شده در: همایش نقش مدیریت راهبردی در تحقق چشمانداز بیست ساله ج.ا.ایران، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی. 13. سلطانی، ایرج، (1386)، تفکر استراتژیک مدیران زیربنای تحول و تعالی سازمانها، قابل دسترسی در وبگاه:www.irandanesh.febpco.com 14. سلطانی، ایرج و امید قربانی، (1389)، بررسی تأثیر تحول ذهنی در بهبود روابط انسانی و تحول مدیریت منابع انسانی (مطالعه موردی شرکت فولاد مبارکه)، ارائهشده در: سومین کنفرانس بهبود و تحول اداری، تهران. 15. سیاستهای کلی نظام اداری، (1389)، قابل دسترسی در وبگاه: www.farsi.khamenei.ir 16. غفاریان، وفا و مرتضی عمادزاده، (1385)، معانی نوظهور در مفهوم استراتژی، تهران، سازمان مدیریت صنعتی. 17. غفاریان، وفا و علیرضا علیاحمدی، (1390)، تفکر استراتژیک، ماهنامه تدبیر، سال چهاردهم، شماره 137. 18. قانون ارتش ج.ا. ایران، (1366). قابل دسترسی در وبگاه: www.rc.majlis.ir 19. قانون مدیریت خدمات کشوری، (1386)، قابل دسترسی در وبگاه: www.rkj.mcls.gov.ir 20. قربانپور، احمد، محسن میرزایی چابکی و عباس نژادثانی، (1388)، شناسایی و اولویتبندی عوامل مؤثر بر تفکر استراتژیک با بهکارگیری رویکرد فرایند تحلیل شبکهای فازی، ارائهشده در: چهارمین کنفرانس بینالمللی مدیریت استراتژیک، تهران. 21. گلکار، بهزاد و وحید ناصحیفر، (1381)، مروری بر جنبههای مختلف تفکر استراتژیک، نشریه توسعه مدیریت، شماره 41. 22. مشبکی، اصغر و آناهیتا خزاعی، (1387)، طراحی مدل عناصر تفکر استراتژیک در سازمانهای ایرانی، نشریه مدیریت بازرگانی، دوره 1، شماره 1. 23. مطالعه گروهی دانشجویان دوره ششم، (1390)، تدوین راهبرد ارتقای توان رزمی آجا (مبتنی بر عوامل برترساز) با رویکرد تهدیدات ناهمطراز، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده دفاع ملی.
Amitabh, Manu and Sahay, Arun, (2010), Strategic Thinking: Is Leadership the missing link An Exploratory Study, Available at: http:www.iitk.ac.in
Bonn, I, (2005), Improving Strategic Thinking: A Multilevel Approach”, Leadership andOrganization Development Journal, 26 (5).
Gallimore, K, (2008), Developing a Tentative Framework for Strategic Thinking, Available at: www.e-space.mmu.ac.uk
Graetz, F, (2002), Strategic Thinking versus Strategic Planning: towards Understanding the Complimentaries, Management Decision, 45 (5).
Hamel, G, (1996), Strategy as Revolution, Harvard Business Review, 74 (4).
Kaufman, R, Hugh, O, Ryan, W, Doug, L, (2003), Strategic Planning for Success, New York, John Wiley & Sons.
Liedtka, J, (1998), Strategic Thinking; Can it be Taught? Long Range Planning, 31 (1).
Napier, N & Albert, M, (1990), East Asian and American Perspectives on Thinking Strategically: The Leopard and His Spots, Asia Pacific Journal of Human Resources, Vol. 28, Issue 4
Ohmae, Kenichi, (1991), The Mind of the Strategist: The Art of Japanese Business, New York, McGraw-Hill.
Tahar Marybeth, (2007), Strategic Thinking, Available at: www.scribd.com
Tavakoli, I and Lawton, J, (2005), Strategic Thinking and Knowledge Management, Handbook of Business Strategy, Vol. 6, No. 1.
Wootton, Simon and Horne, Terry, (2010), Strategic Thinking: a Nine Step Approach and Leadership for Managers and Marketers, 3 editions, New York, Kogan Page.
قرایی آشتیانی, محمدرضا. (1395). بررسی و تبیین ابعاد تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران ارشد در راستای ارتقای توان رزمی (مورد مطالعه: یک سازمان نظامی). فصلنامه علمی راهبرد دفاعی, 14(4), 35-64.
MLA
محمدرضا قرایی آشتیانی. "بررسی و تبیین ابعاد تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران ارشد در راستای ارتقای توان رزمی (مورد مطالعه: یک سازمان نظامی)". فصلنامه علمی راهبرد دفاعی, 14, 4, 1395, 35-64.
HARVARD
قرایی آشتیانی, محمدرضا. (1395). 'بررسی و تبیین ابعاد تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران ارشد در راستای ارتقای توان رزمی (مورد مطالعه: یک سازمان نظامی)', فصلنامه علمی راهبرد دفاعی, 14(4), pp. 35-64.
VANCOUVER
قرایی آشتیانی, محمدرضا. بررسی و تبیین ابعاد تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران ارشد در راستای ارتقای توان رزمی (مورد مطالعه: یک سازمان نظامی). فصلنامه علمی راهبرد دفاعی, 1395; 14(4): 35-64.