دکترای علوم دفاعی راهبردی، گرایش سیاست دفاعی و پژوهشگر جنگ آینده
چکیده
جنگ دارای سه سطح راهبردی، عملیاتی و راهکنشی (تاکتیکی) است، هر کدام از سطوح یادشده دارای ویژگی‌های خاص خود می‌باشد. هر فضا و مکانی که در آن جنگ اجرا شود، بُعد نام دارد؛ مثل زمین، هوا، دریا و ... هدف اصلی این مقاله بیان ابعاد و ویژگی‌های راهبردی جنگ آینده و تدوین راهبردهای جنگ احتمالی آینده علیه ج.ا.ایران می‌باشد. این پژوهش به روش زمینه‌ای-موردی انجام گردیده و از نوع توسعه‌ای-کاربردی می‌باشد؛ روش گردآوری اطلاعات میدانی و کتابخانه‌ای بوده و جامعه آماری 73 نفر، که با استفاده از روش‌های تحلیل خبرگی، تحلیل شده است. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که جنگ‌های آینده دارای 7 بُعد (زمینی، دریایی، هوایی، فضایی، سایبری یا فضای مجازی، شناختی یا فضای ذهن و رسانه‌ای) و 10 ویژگی راهبردی (چندوجهی بودن، شناخت‌محوری، هوشمندی، تأثیرمحوری، فناورپایگی، قابلیت‌محوری، مردم‌پایگی، فرماندهی و واپایش برخط و افقی، اشراف اطلاعاتی، ارزش‌محوری و آرمان‌محوری) می‌باشد. پس از مطالعه محیطی تعداد 9 مورد قوت، 8 مورد ضعف، 6 مورد فرصت و 6 مورد تهدید به‌دست آمده است. بر اساس الگوی SWOT تعداد 8 راهبرد ارائه گردیده که با 10 ویژگی راهبردی، بنیادی و مهم جنگ آینده تلفیق شده و بر اساس آن 8 پیشنهاد مناسب ارائه شده است. طبق موقعیت راهبردی به‌دست آمده، وضعیت نیروهای مسلح ج.ا.ایران در جنگ آینده وضعیت مطلوبی است و در ابتدای ربع اول، یعنی مسیر تهاجم معطوف به قوت قرار گرفته است.
الف. منابع فارسی 1. بیانات فرماندهی معظم کل قوا حضرت امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی)، قابل دسترسی در وبگاه: www.Khamenei .ir 2. حسنلو، خسرو، (1388)، مروری بر مفاهیم جنگ و بررسی تأثیر ویژگی جنگ‌های آینده بر سیاست دفاعی، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی. 3. حیدری، کیومرث، (1390)، جنگ‌های آینده، انتشارات مانز. 4. رشید، غلامعلی و همکاران، (1393)، جنگ آینده، فصلنامه راهبرد دفاعی، تهران، مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی، شماره 48. 5. شاه‌حسینی، مجید، (1384)، اهداف هالیود از توجه ویژه به آخرالزمان، دوهفته‌نامه بشری، سال اول شماره 11. 6. کلانتری، فتح‌ا...، (1394)، واکاوی راهبرد نظامی آمریکا در جنگ‌های حال و آینده، فصلنامه راهبرد دفاعی، تهران، مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی، شماره 51. 7. کلانتری، فتح‌ا...، (1395)، تدوین راهبردهای کلان جنگ ترکیبی، فصلنامه راهبرد دفاعی، تهران، مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی، شماره 51. 8. محمدی‌نجم، سیدحسین، (1387)، بُعد پنجم جنگ، تهران انتشارات مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی. 9. منزوی، مسعود، (1388)، پارادایم‌های حاکم بر جنگ‌های آینده، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی. 10. هیلزگری، کریس، (1381)، جنگ پست‌مدرن، ترجمه احمدرضا نقاء، تهران، انتشارات دانشگاه امام حسین(ع).
ب. منابع انگلیسی
Chandler, Alfred, (1992), Strategy and Structure, Cambridge, MIT Press.
Mary C. Fitzgerald, (1994), The Russian Military’s Strategy for Sixth Generation Warfare, Andrew F. Krepinevich, Cavalry to Computer: The Pattern of Military Revolution, the National Interest.
)