تبیین پدیده غافلگیری با استفاده ازنظریه‌پردازی داده بنیاد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

مدیر

چکیده

غافلگیری پدیده­ای است که همه سیستم­ها با ماهیت­­ها و سطوح مختلف با آن مواجه می­شوند و در بسیاری از موارد می­تواند بقای آن را با مخاطره روبرو سازد. غافلگیری، حالتی شناختی است که درنتیجه وقوع رویدادهای غیرمنتظره رخ‌داده و به دلیل داشتن ویژگی­هایی مانند شتاب بالا و ناسازگاری شناختی، می­تواند ساز­وکار تصمیم­گیری را دچار اختلال نماید. هدف این پژوهش، ارائه الگویی برای درک پدیده غافلگیری است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش­های بنیادی با رویکرد کیفی و با استفاده ازنظریه­پردازی داده بنیاد انجام‌شده است. بر این اساس، 35 مصاحبه عمیق با متخصصان و خبرگان در حوزه­های مختلف درزمینه چگونگی وقوع غافلگیری انجام و پس از تحلیل داده­ها؛ تعداد 6215 کدباز، 200 مؤلفه و 30 مقوله فرعی شناسایی و درنهایت با استفاده از الگوی پارادایمی نظریه­پردازی داده بنیاد، مدل‌سازی شدند. نتایج نشان می­دهد سه دسته مؤلفه­های قابلیت محور، قصد محور و محیط محور ازجمله شرایط علّی تبیین­کننده پدیده غافلگیری هستند. مؤلفه­های فضا- زمان و بستر- سرعت جزو شرایط زمینه­ای و مؤلفه­های لایه­ بیرونی و عدم قطعیت نیز ازجمله شرایط مداخله­گر هستند. بر این اساس راهبردهای اصلی درک غافلگیری شامل استفاده از تفکر سیستمی در توجه به شرایط علّی و به‌کارگیری هوشمندی راهبردی است که می­تواند به پیامدهایی ازجمله شناسایی نشانه­های ضعیف و پردازش سناریوهای مرتبط با رفتار سیستم و درنتیجه کاهش غافلگیری از رویدادهای نادر منجر شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the phenomenon of surprise using foundational data processing

نویسندگان [English]

  • Saeed Samii
  • Seyyed Mohammad Moghimi
  • Hassan Danaei Fard
  • Ali Asghar Pourezat
  • Asadullah Kurdanaij
  • Masoumeh Kazemi
boos
چکیده [English]

Surprise is a phenomenon that all systems face with different natures and levels, and in many cases it can endanger its survival. Surprise is a cognitive state that occurs as a result of unexpected events, and due to having characteristics such as high acceleration and cognitive inconsistency, it can disrupt the decision-making mechanism. The aim of this research is to provide a model to understand the phenomenon of surprise. The current research is a type of basic research with a qualitative approach and using foundation data theory. Based on this, 35 in-depth interviews with specialists and experts in different fields were conducted in the field of how surprises occur and after analyzing the data; The number of 6215 open codes, 200 components and 30 subcategories were identified and finally modeled using the foundation's data theorizing paradigm model. The results show that three categories of capability-oriented, intention-oriented and environment-oriented components are among the causal conditions that explain the phenomenon of surprise. The components of space-time and substrate-speed are among the background conditions, and the components of the outer layer and uncertainty are also among the intervening conditions. Based on this, the main strategies for understanding surprise include the use of systemic thinking in regard to causal conditions and the use of strategic intelligence, which can lead to consequences such as identifying weak signs and processing scenarios related to system behavior, and as a result, reducing surprise from rare events. .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: surprise
  • strategic intelligence
  • strategy
  • ability-oriented
  • intention-oriented and environment-oriented