مقاله پژوهشی: تحلیل ساست خارجی ستیزه‌جویانه عربستان سعودی مقابل ج.ا.ایران در چارچوب نظریه واقع‌گرایی تهاجمی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

2 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

3 استادیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

چکیده

این پژوهش با توجه به اهمیت رویکردهای حاکم بر سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال سیاست و منافع منطقه‌ای ج.ا.ایران، بر آن است تا از دیدگاه «واقع‌گرایی تهاجمی»به تحلیل علل یا عوامل دخیل در سیاست خارجی جدید عربستان سعودی در قبال سیاست‌ها و منافع منطقه‌ای ج.ا.ایران بپردازد. در همین راستا ابتدا تلاش گردیده زمینه‌های ژئوپلیتیکی تعارض دو کشور در ساختار قدرت منطقه‌ای در حوزه‌های ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچر موردبررسی و ارزیابی قرار گیرد. از دیدگاه این تحقیق (که فرضیات آن به­‌صورت میدانی و با استفاده از روش آماری از تعداد 45 نفر از استادان دانشگاه و پژوهشگران مرتبط با موضوع در رشته‌های روابط بین‌الملل، علوم سیاسی، جغرافیای سیاسی، مطالعات منطقه‌ای و مدیریت راهبردی مورد ارزیابی قرار گرفته)، زمینه‌های ژئوپلیتیکی تعارض عربستان سعودی با ج.ا.ایران: 1. راهبردی (رقابت بر سر حوزه نفود و هم‌‌پیمان منطقه‌ای در حوزه‌های هلال خصیب، خلیج فارس و منطقه خلیج عدن و دریای سرخ) (اولویت اول)؛ 2. ژئوکالچری (اختلافات قومی مذهبی: عربی - ایرانی، شیعه - سنی)، (اولویت دوم) و 3. ژئواکونومیکی (بازار جهانی نفت و سازمان اوپک)، (اولویت سوم) می‌باشند و دلیل روی‌آوردن عربستان سعودی به سیاست خارجی ستیزه­‌جویانه در مقابل ج.ا.ایران را باید در عواملی مانند: 1. هرج و مرج منطقه‌ای؛ 2. عدم‌اطمینان در مورد نیت­‌ها و مقاصد رقیب منطقه‌ای عربستان (یعنی ج.ا.ایران، در مباحث برنامۀ هسته‌ای و سیاست‌های منطقه‌ای) و 3. برآورد مثبت حاکمان این کشور از توانمندی‌های خود (قدرت و پشتوانۀ اقتصادی، تجهیزات و توانمندی‌های نظامی و توانایی سیاسی برای ائتلاف‌سازی)، برای مقابله با ج.ا.ایران جستجو نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The analysis of Saudi Arabia,s Militant Foreign Policy against Iran in the Framework of the Aggressive Realism

نویسندگان [English]

  • Hossein Mehdiyan 1
  • Alireza Agha Hosseini 2
  • Ali Ali Hosseini 3
1 PH.D. student of political science, University of Isfahan
2 Associate professor of political science, University of Isfahan
3 Assistant Professor of Political Science, University of Isfahan
چکیده [English]

Given the importance of the Saudi foreign policy towards Iran's regional policy and interests, the study seeks to analyze the causes or factors involved in the new foreign policy of Saudi Arabia in terms of the policy of "aggressive realism" And regional interests of Iran. In the same vein, the geopolitical fields of the conflict between the two countries in the regional power structure in geostrategic, geo-economical and geochemistry areas have been investigated. From the perspective of this research (whose hypothesis was field-tested and using a statistical method of 45 university professors and related researchers in the fields of international relations, political science, geography, regional studies, and strategic management The geopolitical fields of the Saudi conflict with JA Iran: 1. Strategic (Competition over the field of penetration and regional ally in the areas of the Crescent Crescent, the Persian Gulf and the Gulf of Aden and the Red Sea) (First Priority), 2- Geocalcari (Ethnic Religious Differences: Arabic-Persian, Shiite-Sunni) (Second Priority) and 3- Geo-Kenomic (World Oil and Machinery Market Mine Opec) (third priority), and the reason for Saudi Arabia to engage in hostile foreign policy vis-a-vis Iran must be: 1) regional chaos; 2) uncertainty about the intentions and intentions of the regional rival of Saudi Arabia. (I.e. Iran, in the discussions of the nuclear program and regional policies); and (3) the positive perception of its rulers of their capabilities (power and economic backing, military equipment and capabilities, and political ability for coalition) to deal with c. Iran searched.

کلیدواژه‌ها [English]

  • IR Iran
  • Saudi Arabia
  • geopolitical competition
  • aggressive realism

مراجع

  1. الف. منابع فارسی

    1. آصفی، حمیدرضا و صباح زنگنه، (1394)، تحلیل تغییرات سیاسی در عربستان، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، کد خبر: 81590643.

    2. انصاری، جابر، (1394)، علت‌یابی رویکرد تهاجمی عربستان، تهران، روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 3620، 12/8/94.

    3. بال، ر.آلن و گای.ب پیترز، (1384)، سیاست و حکومت جدید، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران، نشر قومس.

    4. حافظ‌­نیا، محمدرضا، (1386)، قدرت و منافع ملی، تهران، نشر انتخاب.

    5. دهقانی­‌فیروزآبادی ، سیدجلال، (1389)، سیاست خارجی ج.ا.ایران، تهران، سمت.

    6. دهقانی­‌فیروزآبادی ، سیدجلال، (1391)، نوواقع‌گرایی و سیاست خارجی ج.ا.ایران، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و ششم، شماره 1.

    7. روشندل، جلیل، (1384)، امنیت ملی و نظام بین‌المللی، تهران، سمت، چاپ سوم.

    8. ربیعی، علی، (1383)، امنیت ملی در جهان سوم، تهران، سمت.

    9. سلیمی، حسین، (1384)، دولت مجازی یا واقع­گرایی تهاجمی، تهران، پژوهش حقوق عمومی، شماره 17 .

    10. شاکری، سیدرضا، (1385)، قدرت به­‌مثابه امنیت، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، سال نهم، شماره چهارم.

    11. شهابی، روح‌ا...، (1386)، نوواقع­گرایی و آغاز جنگ سردی دیگر، تهران، اطلاعات سیاسی - اقتصادی، شماره 236.

    12. عبدا...خانی، علی، (1386)، نظریه‌های امنیت، تهران، انتشارات ابرار معاصر.

    13. عزتی، عزت‌ا...، (1394)، بررسی تحلیل تحولات ژئواستراتژیک غرب آسیا، تهران، مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی، نمای راهبردی، شماره 23.

    14. کرمی، کامران، (1394)، جنگ یمن و شکل­‌بندی رفتار جدید عربستان در محیط متغیر منطقه­‌ای، تهران، پایگاه تحلیلی - خبری دیپلمات.

    15. کشاورز ، حمیدرضا، (1392)، تحلیل الگوی رفتاری ایالات متحده در مورد برنامه هسته‌ای ایران، تهران، پایگاه تحلیلی - تبیینی برهان.

    16. کوهن، سائول، (1387)، ژئوپلیتیک نظام جهانی، ترجمه عباس کاردان، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه.

    17. متقی، ابراهیم، (1385)، رهیافت‌های امنیت بین‌الملل و فرایندهای تحول در امنیت ملی ج.ا.ایران، تهران، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال چهارم، شماره 12.

    18. مجتهدزاده، پیروز، (1381)، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران، سمت.

    19. ملکی، صادق، (1394)، راهبرد شکست فرقه‌گرایانه سعودی، خبرگزاری مهر، پنجشنبه ۱ بهمن ۱۳۹۴، کد خبر: 3026147.

    20. مهدیان، حسین، (1392)، ژئوپلیتیک و امنیت ملی ج.ا.ایران، تهران، انتشارات دافوس ارتش.

    21. مهدیان، حسین، (1393)، بررسی و تحلیل عوامل ژئوپلیتیک بازار جهانی نفت، تهران، فصلنامه خلیج فارس و امنیت، شماره 79.

    22. مهدیان، حسین، (1391)، تحلیل نقش ایران در سازمان‌های بین‌المللی انرژی (اوپک و اوپک گازی)، تهران، ماهنامه خلیج فارس و امنیت، سال 12، شماره 136.

    23. میرزاعبدا...، علیرضا، (1394)، سیاست درست ایران علیه عربستان چیست، 16 آبان ماه، سایت خبری - تحلیلی فرارو، کد خبر: ۲۵۲۰۳۷.

    24. واعظی، محمود و سیدقاسم منفرد، (1392)، انرژی و امنیت انرژی به­‌عنوان ابزاری در راستای تغییر سیاست و امنیت بین‌المللی، تهران، فصلنامه راهبرد، سال 22، شماره 68.

    25. هرمیداس‌ ­باوند، داوود، (1394)، اجرای برجام و تحول در روابط ایران و آمریکا، 27 دی ماه، سایت خبری - تحلیلی فرارو، کد خبر ۲۵۹۱۶۹.

     

    ب. منابع انگلیسی

    1. Ben, Steven, (2011), Realism and Neorealism, in John T. Ishiyama and Marijke Breuning, eds., 21 st Century Political Science: A Reference Handbook, Los Angeles: Sage.
    2. BP Statistical Review of World Energy 2015.
    3. Bishai, Linda S, (2004), Liberal Empire, Journal of International Relations and Development 7(1).
    4. Brzezinski, Zbigniew and John J. Mearsheimer, (2005), Clash of the Titans, Foreign Policy 146(January/February).
    5. Mearsheimer, John J. and Stephen Walt, (2003), An Unnecessary War, Foreign Policy 134(January/February).
    6. Waltz, Kenneth, (1990), Realist Thought and Neorelist Theory, Journal of International Affairs 44(1).
    7. Waltz, Kenneth, (1995), The Emerging Structure of International Politics, in Sean M. Lynn-Jones, Michael E. Brown and Steven E. Miller, eds, The Perils of Anarchy: Contemporary Realism and International Security, Cambridge, MA: MIT Press.
    8. www.worldatlas.com
    9. www.defensenews.com

    10. www.thenational.ae

    11. www.politifact.com

    12. www.politifact.com

    13. www.air-university.blogspot.com

    14. www.defensenews.com

    15. www.worldatlas.com

    16. www.tasnimnews.com

    17. www.borhan.ir

راهبرد دفاعی
دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 57
فروردین 1396
صفحه 171-211

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار