مقاله پژوهشی: نقش نیروی دریایی راهبردی در توسعه سواحل مکران و تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، مدرس دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص)

2 استادیار دانشکدۀ جغرافیای دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکتری مطالعات امنیت ملی

4 کارشناس ارشد مدیریت دولتی، مدرس دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص)

چکیده

امنیت و توسعه دو مفهوم به‌­هم پیوسته و مکمل یکدیگر هستند که در برنامه­‌ریزی دولت­‌‌ها اهمیت ویژه‌­ای دارند. نتایج بررسی­‌ها نشان می­‌دهد که امنیت بدون توسعه نمی­‌تواند تداوم داشته باشد و در صورت تداوم، هزینه­‌بر است و توسعه نیز بدون ایجاد ساختارهای امنیتی مناسب شکل نمی­‌گیرد. بنابراین هدف مقالۀ پیش‌رو، بررسی نقش توسعه و پیشرفت سواحل مکران بر مبنای نظریه امنیت - توسعه و آثار توسعه منطقه بر افزایش ضریب امنیت ملی ج.ا.ایران است. سؤال مقاله «چگونگی نقش نیروی دریایی راهبردی در توسعه سواحل مکران (پیشرفت) و تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران» می­‌باشد. این پژوهش از نظر نوع کاربردی بوده و با استفاده از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و روش گردآوری کتابخانه­‌ای و میدانی (پرسشنامه) با جامعه آماری 30 نفره از صاحب‌نظران و مدیران آشنا به مسائل امنیتی و منطقه مورد مطالعه از سه نیروی (پداجا، نهاجا و نداجا) تشکیل شده است. جامعه آماری تحقیق تمام‌شمار و با توجه به اهمیت موضوع، تجزیه‌وتحلیل اطلاعات با نرم افزارspss صورت گرفته که نتیجه حاصله ضمن تأیید فرضیه‌­های تحقیق بیانگر آن است که نیروی دریایی ­با گسترش به‌­سمت سواحل مکران و توسعه زیرساخت­‌های بندری، صنایع و امکانات اولیه بهداشتی، آموزشی، رفاهی و فرهنگی جهت کارکنان خود، نقش مفیدی در خروج منطقه از انزوای جغرافیایی و رفع محرومیت مردم منطقه خواهد داشت و می­‌تواند با توجه به ظرفیت و توانایی­‌های موجود با افزایش ظرفیت­‌ها جهت اشتغال در بندرها و صنایع وابسته به دریا، نقش بی­‌بدیلی در کاهش ناامنی­‌های کالبدی و افزایش ضریب امنیتی این بخش از سرزمین ایران ایفا نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of Strategic Naval Force in the Expansion of Makran Coasts and Its Impact on the National Security of I.R.Iran

نویسندگان [English]

  • Davoud Rezaee Sekeh Ravani 1
  • Mahmoud Vasegh 2
  • Amir Houshang Khadem-Dagigh 3
  • Hassan Chahar Mahali 4
1 Master of Political Geography, lecturer at Khatam al-Anbia Air Defense University
2 Assistant Professor, Faculty of Geography, University of Tehran
3 Ph.D Student, National Security Studies
4 Master of Public Administration, lecturer at Khatam al-Anbia Air Defense University
چکیده [English]

Security and development are two interconnected and complementary concepts which are of great importance in governments' planning. Studies show that security cannot keep going without development, continuation of which is costly. Also it is not impossible to achieve development without creating suitable security structures. Therefore this paper aims to investigate the role of navy in Makran coasts development on the basis of security-development theory, and its effect on national security of Islamic Republic of Iran. This is an applied study with a descriptive-analytical design. It was done through library research and field study (questionnaire) with a statistical population of 30 experts familiar with security issues and the region. Data were analyzed using SPSS software. Supporting the hypotheses of the research, the results indicate that the military presence of navy in Makran coasts will develop infrastructures of harbor, industries and basic facilities for navy's personnel, in terms of healthcare, education, welfare and culture, thus playing a crucial role in bringing the region out of geographical isolation and helping the deprived people living in this region. With regard to the existing potentialities, navy's military presence in Makran can increase job opportunities in harbors and sea-dependent industries which will consequently decrease the local insecurities and increase the security rate of this part of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • IR Iran
  • Strategic Navy
  • Development
  • Makran Coast
  • national security
  1. الف. منابع فارسی

    1. احمدی­‌پور و همکاران، (1390)، تبیین عوامل ناامنی در جنوب شرق کشور، فصلنامه مطالعات اجتماعی، تهران.

    2. افتخاری، اصغر، (1381)، سومین شوک امنیتی 11 سپتامبر، پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.

    3. الوانی، سیدمهدی و همکاران، (1389)، مدیریت توسعه، انتشارات صفار، تهران.

    4. بایبوردی، اسماعیل، (1388)، توسعه سیاسی و امنیت ملی، انتشارات فرادید، تهران.

    5. بیانات مقام معظم رهبری و فرمانده کل قوا، قابل دسترس در آدرس اینترنتی: www.Khamenei.ir

    6. بهرامی، محمد، (1382)، قرآن و مسئله امنیت ملی، پژوهش­‌های قرآنی، شماره 35 و 36.

    7. پوررضائی، نقی، (1393)، تعریفی جدید و فرانظامی از نیروی دریایی، www.tahlileiran.ir

    8. حافظ­نیا، محمدرضا، (1371)، خلیج فارس و نقش استراتژیک تنگه هرمز، انتشارات سمت، تهران.

    9. حافظ­نیا، محمدرضا و مراد کاویانی، (1383)، افق­‌های جدید در جغرافیای سیاسی، انتشارات سمت، تهران.

    10. حافظ­نیا، محمدرضا و همکاران، (1384)، تحلیل ظرفیت­‌های ژئوپلیتیکی سواحل جنوب شرق ایران در راستای منافع ملی (فضای مورد غفلت)، جغرافیا و توسعه، تهران.

    11. حافظ­نیا، محمدرضا و همکاران، (1385)، نقش هویت قومی در همبستگی ملی (مورد: قوم بلوچ)، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، جلد 20، شماره 1.

    12. خلیلی، محسن و همکاران، (1390)، مقاله بایستگی­‌های ژئواکونومیک توسعه منطقه جنوب شرق ایران، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شماره 4.

    13. دلاور، علی، (1385). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، انتشارات رشد، تهران.

    14. ربیعی، علی، (1384) مقدمه­‌ای بر نظریه امنیت ملی در جهان سوم، دفتر مطالعات سیاسی.

    15. روشندل، جلیل، (1384) امنیت ملی و نظام بین­‌الملل، سمت، تهران.

    16. زارعی، بهادر، (1386) بوشهر در امنیت ملی ایران، نشر دادگستر، تهران.

    17. زرقانی، سیدهادی و هادی اعظمی، (1390)، تحلیل ملاحظات نظامی- امنیتی در آمایش و مکان­‌گزینی مراکز و استقرارگاه‌­های نظامی با تأکید بر استان خراسان رضوی، فصلنامه مدرس علوم انسانی، تهران.

    18. شیخ بیگلو، رعنا و همکاران، (1391)، تحلیل فضایی محرومیت و نابرابری توسعه در شهرستان‌های ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال 12، شمارۀ 46.

    19. شعبان‌پور، موسی، (1386)، نقش نیروهای مسلح در توسعه پایدار ملی، فصلنامه سیاسی- اجتماعی اقتدار، سال اول، شماره 2، ادارۀ عقیدتی سیاسی نهاجا، تهران.

    20. عریضی، فرشید و سیدیوسف مولایی، (1391)، تدوین راهبردهای فرهنگی و اجتماعی توسعه پایدار و همه­‌جانبه سواحل دریایی مکران، اولین همایش توسعه سواحل مکران، تهران.

    21. عزتی، عزت‌ا...، (1378)، ژئواستراتژی، انتشارات سمت، تهران.

    22. عندلیب، علیرضا، (1380) نظریه پایه و اصول آمایش مناطق مرزی ج.ا.ایران، پیام سپاس، تهران.

    23. قاسمی، محمدعلی، (1387)، نسبت امنیت انسانی و توسعۀ پایدار، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال یازدهم، شماره سوم، تهران.

    24. قیصری، نورا...، (1382)، جهانی­‌شدن و تحول فرهنگ­‌های سیاسی در جهان اسلام، مجموعه مقالات 16، کنفرانس بین­‌المللی وحدت اسلامی، نشر اردیبهشت، تهران.

    25. ماندل، رابرت، (1377)، چهره متغیر امنیت ملی، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.

    26. مویر، ریچارد، (1379)، درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمه درّه میرحیدر و سیدیحیی صفوی، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.

    27. واثق، محمود و همکاران، (1395)، رهیافت هم‌تکمیلی، مبانی و کارکردهای آن، فصلنامه ژئوپلیتیک، تهران.

    28. نظریان، اصغر، (1385)، جغرافیای شهری ایران، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.

     

    الف. منابع انگلیسی

    1. Bozarsalan, Ham it& Minassian, (1997), Ibid . La question Kurd. Ettaet  minorities au Moyne- Orient. Presses de science.
    2. Kenneth ,G, (1967), Twitchett. International Security Reflections on  Survivaland Stability,London.
    3. Mahan, Alferd Thayer, (1897), The Influence of Seapower upon History, 1660- 1783 (Boston: Little Brown
    4.  Seers,D, (1972), The meaning of development” Develop; rev. vol.2.