مقاله پژوهشی: راهبردهای پدافند غیرعامل در توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای در دوره پسابرجام

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

2 کارشناس ارشد پدافندغیرعامل دانشگاه جامع امام حسین

3 استادیار دانشگاه جامع امام حسین

چکیده

DOR:20.1001.1.17351723.1398.17.68.5.2
افزایش روزافزون مصرف انرژی و اثرهای نامطلوب استفاده از سوخت­‎های فسیلی به‌عنوان منابع اولیه تولید انرژی الکتریکی از منظر اقتصادی، زیست‌محیطی، چگالی انرژی و تنوع در سبد انرژی سبب گردیده حرکت عمومی به سمت استفاده از منابع نوین انرژی مانند انرژی‌های تجدیدپذیر، پاک و پربازده­‌تر مدنظر قرار گیرد. در این بین، انرژی هسته‌­ای به‌عنوان یکی از اصلی‌­ترین منابع تولید انرژی پاک و پربازده به‌شمار می‌رود. یکی از هدف‌های مهم پدافند غیرعامل، پیگیری تحقق اسناد بالادستی، به­‌ویژه تدابیر و فرامین مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) است. در ­اسناد بالادستی و برنامه­‌های کشور در توسعه نیروگاه‌های هسته‌­ای، دستیابی به بیست هزار مگاوات برق هسته‌­ای به‌عنوان نیاز اصلی و ضروری کشور اشاره شده است. به­‌این منظور لازم است راهکارهای رسیدن به این سطح از انرژی هسته‌ای بررسی شود. شرایط به‌­وجود آمده در جامعه ملی و بین­‌المللی بعد از توافق برجام، توسعه صنعت هسته‌ای کشور را تحت‌تأثیر قرار داده است. برای این منظور، ابتدا بررسی‌های محیطی شامل نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت‌ها انجام گرفته است. سپس از ترکیب نقاط ضعف و تهدیدها، چالش‌ها و موانع اساسی استخراج شده و راهبردهای کلان پدافند غیرعامل جهت رفع این چالش‌ها و موانع با استفاده ازپیشران‌­ها (نقاط قوت و فرصت‌ها) تدوین گردیده است. در تعیین و استخراج بررسی‌های محیطی و راهبردها از دیدگاه‌­های نمونه آماری متشکل از کارشناسان، صاحبنظران و خبرگان صنعت هسته‌­ای و پدافندغیرعامل استفاده شده است. در این مقاله راهبردهای پدافند غیرعامل در توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای از منظر تولید آسیب‌‌پذیری برای ج.ا.ایران در آینده موردبررسی قرارگرفته و تعیین می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Passive Defense Strategies in the Development of Nuclear Power Plants during the Post-BARJAM (JCPOA) Period

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Jalali 1
  • Reza Ghiasvand 2
  • Hossein Zaki 3
1 Assistant Professor in the Supreme National Defense University
2 Master of Arts - Passive Defense - Imam Hossein University
3 Assistant Professor in Imam Hussein University
چکیده [English]

The growing energy consumption and adverse effects of using fossil fuels as primary sources of electric energy generation from an economic, environmental, energy density and variety in energy portfolio have led to a general shift towards the use of new energy sources such as renewable, cleaner and more productive energy to be considered. Among them, nuclear energy is taken into account as one of the main sources of clean and efficient energy production. One of the important aims of passive defense is to pursue the realization of the upstream documents, particularly the measures and orders of the Supreme Leader. In the country's upstream documents and plans regarding development of nuclear power plants, the production of 20,000 megawatts of nuclear power is mentioned as the country's main and essential need. To this end, it is essential to inspect strategies for reaching this level of nuclear energy. The state of affairs in the national and international community after BRJAM agreement has influenced the development of the country's nuclear industry. To this end, at fist environmental surveys including strengths, weaknesses, threats and opportunities have been conducted. Then, through combining weaknesses and threats, challenges and major obstacles have been extracted and the macro-strategies of passive defense in order to address these challenges and obstacles have been developed using driving forces (strengths and opportunities). In terms of determining and extracting environmental studies and strategies, views of the statistical sample including experts, specialists and authorities in the nuclear industry and passive defense have been used. In this paper, strategies of passive defense regarding the development of nuclear power plants in terms of producing vulnerability for Islamic Republic of Iran in the future has been inspected and determined.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Energy
  • nuclear power plant
  • passive defense
  • strategy
  • post-BRAJAM
  1. الف. منابع فارسی

    1. احدیان، محمدسعید، (1394)، برجام در تحلیل کلان و خرد، مشهد: مؤسسه فرهنگی هنری خراسان.

    2. اخوان، پیمان و مریم دهقانی، (1393)، تحلیل نظریه تولید دانش هسته‌ای در اندیشه‌های مقام معظم رهبری، دوفصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال چهارم، شماره 11.

    3. افراز، محمد، (1394)، نقش پدافند غیرعامل در راکتورهای هسته‌ای، تهران: پژوهشکده پدافندغیرعامل دانشگاه جامع امام حسین(ع).

    4. پژوهشکده تولید نیرو، (1385)، تدوین استراتژی توسعه نیروگاه هسته‌ای، تهران: پژوهشکده نیرو.

    5. دفتر برنامه‌ریزی کلان برق و انرژی، (1392)، ترازنامه انرژی سال1390، تهران: معاونت امور برق و انرژی وزارت نیرو.

    6. سازمان بسیج دانشجویی، (1394)، برجام دروازه نفوذ، تهران: معاونت علمی و پژوهشی سازمان بسیج دانشجویی.

    7. سازمان پدافند غیرعامل کشور، (1392)، سند راهبرد پدافند پرتوی کشور، مصوب کمیته دائمی پدافند غیرعامل.

    8. سالیوانت، جان، (1389)، حفاظت راهبردی از زیرساخت‌های حیاتی، ترجمه محمد ابراهیم‌نژاد، تهران: انتشارات بوستان حمید.

    9. شریفلو، ناصرمنصور، (1392)، آیین‌نامه مکان‌یابی نیروگاه‌های هسته‌ای جدید برمبنای ملاحظات پدافند غیرعامل، تهران: پژوهشکده پدافند غیرعامل دانشگاه جامع امام حسین(ع).

    10. عبدلی، محمدعلی و علی دریابیگی­‌زند، (1386)، ارزیابی تولید الکتریسیته هسته‌­ای در ایران از نظر زیست‌محیطی، نشریه پژوهش‌­های جغرافیایی، دوره 38، شماره 57.

    11. مجمع تشخیص مصلحت نظام، (1389)، بند اول سیاست‌های کلی نظام در حوزه پدافند غیرعامل، مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام.

     

    ب. منابع انگلیسی

    1. IEE (1993), Nuclear Reactor Types, An Environment & Energy Fact File, The Institution of Electrical Engineers.
    2. WNA, (2012), Nuclear Power in Russia, World Nuclear Association information and issue Briefs.