مقاله پژوهشی: شناسایی عوامل نقش‌آفرین در همکاری‌های دفاعی- امنیتی ج.ا.ایران و جمهوری خلق چین
dor:20.1001.1.17351723.1399.18.69.6.2

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت ‌علمی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

2 دانش آموختة دکترای دفاع ملی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

چکیده

ج.ا.ایران با نگاه به آینده و تحولات هندسه قدرت جهانی و کسب مطلوبیت‌­های راهبردی مبتنی بر ظرفیت­‌ها و قابلیت­‌ها در رفع نیازهای توان­‌افزایی، کنشگری فعال در ترتیبات امنیتی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و مانند آن، از این امکان برخوردار است که با جمهوری خلق چین در زمینه­‌های مختلف به‌ویژه دیپلماسی دفاعی به توسعه و تقویت همکاری‌های دفاعی- امنیتی بپردازد. هدف اصلی مقاله نیز شناخت عوامل نقش‌آفرین در این همکاری‌هاست. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی– توسعه‌ای و روش تحقیق برمبنای نوع داده‌های موردنیاز، موردی- زمینه‌ای و با رویکرد آمیخته (کیفی- کمی) انجام شده است. در این پژوهش، 23 عامل مهم و مؤثر نقش‌آفرین در همکاری‌های دفاعی- امنیتی دو کشور در دو وضعیت مطلوب و موجود شناسایی و اولویت‌بندی شده‌اند. در وضعیت موجود موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک دو کشور با ضریب 81/8%، جایگاه جمهوری خلق چین در نظام بین‌الملل با ضریب 80/0%، راهبرد جدید آمریکا در منطقه آسیا با ضریب 76/4%، اجماع دو کشور بر نقش محوری­ سازمان ملل­ و نهادهای بین‌المللی در حل موضوع‌ها با ضریب 72/7%، بیشترین میزان اثرگذاری را دارند و در وضع مطلوب نیز جایگاه جمهوری خلق چین در نظام بین‌الملل، تلاش دو کشور در جهت جلوگیری از به‌کارگیری سلاح‌های غیرمتعارف (اتمی، شیمیایی و میکروبی) و مناسبات جمهوری خلق چین با قدرت‌های منطقه­‌ای و بین‌المللی با ضریب 98/2% اجماع دو کشور بر نقش محوری ­سازمان ملل­ و نهادهای بین‌المللی در حل موضوع‌ها، مطالبه دو کشور در خصوص نظم نوین سیاسی و اقتصادی با مشارکت همه کشورها، موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک دو کشور با ضریب 96/4% بیشترین میزان اثرگذاری را دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the Role-playing Factors in Defense-Security Collaborations between Islamic Republic of Iran and People's Republic of China (PRC)

نویسندگان [English]

  • Seyed Javad Amini 1
  • Abbas Gholami 2
1 Assistant Professor and Member of the Faculty of the University and Higher Research Institute of National Defense and Strategic Research
2 PhD candidate in National Defense University and Higher Research Institute of National Defense and Strategic Research
چکیده [English]

Islamic Republic of Iran, with a futuristic view, developments in the geometry of power and gaining strategic benefits based on capacities and capabilities in meeting the needs of empowerment, dynamic activism in regional and extra-territorial security arrangements and the like, can develop and strengthen defense-security cooperation with PRC in various fields, especially defense diplomacy. The central aim of this paper is to identify the factors that play a significant role in these collaborations. This is an applied-developmental study in terms of purpose, and its method is a case-field one with a mixed (qualitative-quantitative) approach. In this study, 23 important and effective factors have been identified and prioritized that play a role in defense-security collaborations between the two countries in both favorable and existing situations. In the current situation, the geopolitical and geostrategic position of the two countries with a coefficient of 81.8%, the position of PRC in the international system with a coefficient of 80.0%, the new US strategy in Asia with a coefficient of 76.4%, the consensus of these two countries on the central role of the UN, and international institutions have the greatest impact on resolving issues with a coefficient of 72.7%, and in the favorable situation, the position of PRC in the international system, the efforts of the two countries to prevent the use of unconventional weapons (nuclear, chemical and microbial) and relations between the PRC and regional and international powers with a coefficient of 98.2%, the two countries' compromise on the pivotal role of the UN and international institutions in resolving issues, the two countries' demand for a new political and economic order with the participation of all countries, geopolitical position and the geostrategic of the two countries have the greatest influence with a coefficient of 96.4%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Defense diplomacy
  • defense-security cooperation
  • role players
  • Islamic Republic of Iran
  • People's Republic of China

مراجع

الف. منابع فارسی
آقایی، سیدداود، اکبریان، علیرضا (1396)، تعامل یا تقابل چین با آمریکا در خلیج فارس، فصلنامه سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 42.
بلوچی، حیدرعلی (1389)، دیپلماسی دفاعی چین، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال هشتم، شماره 31.
حافظ‌نیا، محمدرضا (1385)، اصول و مفاهیم ژئوپلتیک، مشهد، آستان قدس رضوی.
خداقلی‌پور، علیرضا (1396)، ابتکار کمربند- راه چین و تأثیر آن بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست خارجی، سال 31 ، شماره 1.                                 
رضایی، محسن (1384)، ایران منطقه‌­ای، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، چاپ دوم.
 زارعی، وحید (1393)، برنامه روندهای راهبردی - روندهای راهبردی جهانی تا سال 2045، وزارت دفاع انگلیس، مرکز توسعه، مفاهیم و دکترین 2014، ویرایش پنجم.
ساعد، نادر (1389)، دیپلماسی دفاعی: تأملی شناختی و کاوش در مبادی، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال هشتم، شماره 31.
سلامی، حسین، (1393)، جزوه درسی ژئوپلیتیک، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملّی.
شاه محمدی، پریسا (1396)، چالش‌های سیاسی و امنیتی راهبرد چین برای جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 100.
شجاعی، بهروز (1392)، اما و اگرهای روابط ایران با روسیه و چین، پایگاه خبری تحلیلی سفیر، قابل دسترسی در:  http://safirnews.com/index.aspx/v/72    
شریعتی‌­نیا، محسن (1391)، عوامل تعیین‌کننده روابط ایران و چین، فصلنامه روابط خارجی، سال چهارم، شماره دوم.
صادقی، سیدشمس الدین و لطفی، کامران (1394)،تحلیل ماهیت همکاری در روابط جمهوری اسلامی ایران و چین 1394-1368، فصلنامهروابط خارجی، سال هفتم، شماره دوم.
صفری، مهدی و همتی، عزت‌­اله (بی‌تا)، کالبدشکافی سیاست و حکومت در چین و عصر نوین اطلاعات؛ ریشه­‌ها، اهداف و ابعاد داخلی و خارجی، گزارش منتشر نشده.
 صفوی، سید یحیی (1384)، مقدمه­‌ای بر جغرافیای نظامی ایران، جلد اول (شمال غرب و غرب کشور)، تهران، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
 عسگرخانی، ابومحمد (1383)؛ رژیم­هایبین­‌المللی، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
 عسگری، محمود (1386)، رویکردهای استراتژیک چین، ماهنامه اطلاعات راهبردی، سال 5، شماره 47.
عسگری، محمود (1389)، چارچوبی برای تبیین دیپلماسی دفاعی با تأکید بر دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران، فصلنامه دیپلماسی دفاعی، سال اول، شماره اول.
عسگری، محمود و مینایی، حسین (1392)، دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایران، تهران، مرکز آموزشی و پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی.
 عسگریان، حسین (1390)، کتاب آسیا (7) (ویژه روابط ایران و چین)، تهران، انتشارات موسسه ابرار معاصر.
فرشچی، علیرضا و اسمعیلی، مرتضی(1392)، دیپلماسی دفاعی در پرتو رویکرد چین به مسأله امنیت، مجله سیاست دفاعی، سال 21، شماره 83.
 کوهن، سائول برناد، (1387)، ژئوپلیتیک نظام جهانی، ترجمه عباس کاردان، تهران، انتشارات ابرار معاصر.
 موسوی­‌ شفائی، سیدمسعود و شاپوری، مهدی (1390)، ابعاد و پیامدهای ژئوپلیتیک پرخطر ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، شماره چهارم.
میرزایی، رضا (1398)، رمز قدرت‌گیری چین، از تیان‌شیا تا خیرالموجودین، وبگاه دیپلماسی ایرانی، قابل دسترس در  http://irdiplomacy.ir/fa/news/1988454
 مینایی، حسین و حاجیانی، ابراهیم و دهقانی بوده، حسین و جعفرزاده‌­پور، فروزنده (1393)، ارزیابی اثر فرایندهای مدیریت دانش در فعالیت­های دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران، فصلنامه راهبرد، سال بیست‌و‎‌سوم، شماره 70.
یزدانی، حسن (1394)، طراحی الگوی روابط دفاعی- امنیتی جمهوری اسلامی ایران با کشور ترکیه، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده دفاع ملی.
 
ب. منابع انگلیسی
1. Fergowsen, chaka, (2011), Soft Power as the New Norm: How the Chinese-Russian Strategic Partnership (Soft) Balances American Hegemony in an Era of Unipolarity, floridai nternational of university.
2. Matsuda, Yasuhiro (2006), An Essay on China's Military Diplomacy: Examination of Intentions In Foreign Strategy, NIDS Security Reports, No. 7.
3. National Security Strategy, of the United States of America,   (DECEMBER 2017)
4. Wang, Yuan-Kang, (2006) China’s Grand Strategy and U.S Primacy: IS China Balancing American Power?, The Brookings Institution, Center for Northeast Asian Policy Studies.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار