مقاله پژوهشی: بررسی تأثیر رهنامه‌ها و راهبردهای آمریکا در ایجاد پایگاه‌های ثابت در منطقه پیرامونی ج.ا.ایران (جنوب غرب آسیا)
dor:20.1001.1.17351723.1399.18.72.4.6

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای رشته سیاست دفاعی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

2 عضو هیئت علمی و استادیار دافوس آجا

چکیده

برخی از منافع آمریکا به میزان زیادی به جنوب غرب آسیا و مسائل ناشی از آن مرتبط است. رهنامه­‌ها و راهبردهای این کشور، آشکارا بر اساس وضعیت جنوب غرب آسیا و در رأس آن ج.ا.ایران تدوین می‌گردد. روند تحولات اخیر در جهان و منطقه پیرامونی ج.ا.ایران، مؤید تبیین رهنامه­‌ها و راهبردهای نظامی آمریکا ج.ا.ایران با ساختارمند کردن ماهیت تهدیدهای خود در قالب ایجاد یا تقویت پایگاه‌های ثابت می‌باشد. حضور نیروهای آمریکایی در مجاورت مرزهای ج.ا.ایران همواره تهدیدی جدی برای کشور تلقی شده و تبعات ناشی از ایجاد پایگاه‌های ثابت در منطقه، به‌طورمستقیم تهدیدی علیه امنیت ملّی ج.ا.ایران خواهد بود. بنابراین هدف از انجام این تحقیق، شناخت «تأثیر رهنامه‌­ها و راهبردهای آمریکا در ایجاد پایگاه‌های ثابت آمریکا در منطقه پیرامونی ج.ا.ایران» بوده که سؤال تحقیق متناظر با هدف طراحی گردید. نوع تحقیق، کاربردی- توسعه‌­ای و روش تحقیق، توصیفی تحلیلی با رویکرد آمیخته می‌باشد و برای گردآوری داده‌­ها از هر دو روش میدانی و کتابخانه­‌ای استفاده شد و تجزیه‌وتحلیل داده‌­های کیفی، تحلیل توصیفی و داده­‌های کمی مورد تحلیل استنباطی قرار گرفت. برای پاسخ به سؤال تحقیق با لحاظ نمودن ویژگی­‌های جامعه آماری موردنظر، تعداد 42 نفر از صاحبنظران این حوزه به‌­صورت هدفمند تعیین‌شده و پرسشنامه تحقیق در بین آنان توزیع گردید. بیشترین میزان «تأثیر نقش رهنامه‌­ها و راهبردهای آمریکا در ایجاد پایگاه‌های ثابت در منطقه پیرامونی ج.ا.ایران» مربوط به «راهبرد امنیت انرژی» با مقدار 4/667 و به وزن خیلی زیاد و کمترین آن مربوط به «پاسخ انعطاف‌پذیر کندی» با مقدار 2/429 و به وزن متوسط می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of US Doctrines and Strategies on Establishing Fixed Bases in the Peripheral Region of the Islamic Republic of Iran (Southwest Asia)

نویسندگان [English]

  • Rahim Mosayebi Malekkhil 1
  • Ali Asghar Beik Bilandi 2
  • Vahid Karimi 1
  • Massoud Mohammadi Alasti 1
1 PhD Student in Defense Policy, Supreme National Defense University
2 Faculty member and Assistant Professor of Dafous Aja
چکیده [English]

Some of the interests of the United States are largely associated with Southwest Asia and the issues arising from it. The doctrines and strategies of this country are being compiled obviously based on the context of this region and, above all, the Holy System of I.R. of Iran. Recent developments in the world and the neighboring region of I.R. of Iran confirms explanation of U.S. military guidelines and strategies against I.R. of Iran by organizing the nature of its threats in terms of establishing or strengthening fixed bases. It is obvious that the presence of American forces near the borders of the Islamic Republic of Iran is always considered as a serious threat to this holy system and the consequences of establishing permanent bases in the region will be directly against the national security of the Islamic Republic of Iran. Therefore, this study aimed to identify "the impact of US guidelines and strategies regarding the establishment of permanent US bases in the peripheral region of the Islamic Republic of Iran" which answered the corresponding research question. This research is an applied-developmental one and it employed a descriptive-analytical mixed method approach. Both field and library methods were used to collect data. Qualitative data analysis, descriptive analysis and data Quantitative inferential analysis were performed. To answer the research question with regard the characteristics of the statistical population, 42 experts in this field were purposefully selected and a research questionnaire was distributed among them. The highest effect of "the role of US guidelines and strategies in establishing fixed bases in the neighborhood of the Islamic Republic of Iran" is related to the "Energy Security Strategy" with a value of 4.667 and a very high weight and the lowest one is related to "Kennedy Flexible Response" with a value of 2.429 and an average weight.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategy
  • doctrine
  • America's strategies
  • fixed bases
  • I.R. of Iran
الف. منابع فارسی
1. اسلامی، سعید و جهانیان، شهاب (1399)، بررسی مقایسه‌­ای استراتژی­‌های امنیت ملی آمریکا درقرن بیست­‌ویکم، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال بیست‌­وسوم ،شماره اول، شماره مسلسل 87.
2. امامزاده‌­فرد، پرویز، (1384)، دکترین امنیت ملی آمریکا: گذشته، حال و چشم‌­انداز آینده، تهران، موسسه ابرار معاصر تهران.
3. ثقفی عامری، ناصر، (1389)، ایران و تحولات ژئوپلیتیک منطقه، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.
4. خلیلی شورینی، سیاوش، (1391)، روش­‌های پژوهش آمیخته (با تأکید بر بومی­‌سازی)، چاپ دوم، تهران: یادواره کتاب.
5. عجم، محمد (1398)، آشنایی با پایگاه‌­های نظامی آمریکا، تهران: مؤسسه همشهری.
6. فراهانی، احمد، (1384)، جایگاه جغرافیای نظامی در راهبرد امنیت ملی ایالات متحده آمریکا، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات ابرار معاصر.
7. قادری کنگاوری، روح‌الله، (1398)، کالبدشکافی ساختار سیاسی ایالات متحده آمریکا، تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
8. کالینز، جان.ام (1391)، استراتژی بزرگ (اصول و رویه‌­ها)، ترجمه کورش بایندر، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین­‌المللی وزارت امور خارجه، چاپ ششم.
9. کگلی، چارلز دبلیو و ویتکف، اوجین آر، (1394)، سیاست خارجی آمریکا (الگو و روند)، ترجمه اصغر دستمالچی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، چاپ چهارم.
10. گروه مطالعاتی هفتم دفاع ملی (1392)، بررسی ساختارمندشدن تهدیدات آمریکا علیه ج.ا.ایران با توجه به ایجاد پایگاه‌­های ثابت در منطقه، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده دفاع ملی.
11. گلدانی، مهدی (1398)، تبیین الگوی رفتار بهینه ج.ا.ایران در رویارویی با آمریکا، فصلنامه علمی مطالعات بین رشته‌­ای دانش راهبردی، دوره 9، شماره 37.
12. نوروزی، محمدتقی، (1391)، رهنامه دفاعی امنیتی، تهران: انتشارات بنیاد قرآن و عترت.
13. واعظی، حسن، (1387)، تروریسم، ریشه‌یابی و اهداف آمریکا از لشگرکشی به جهان اسلام، تهران: انتشارات سروش.
14. واعظی، محمود، (1395)، استراتژی آمریکا در قبال جهان اسلام، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
15. همتی، زهره و درویشی، فرهاد (1395)، چشم‌­انداز راهبرد آمریکا در برابر جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال نوزدهم، شماره اول، شماره مسلسل 71.
16. مصاحبه حضوری با سرتیپ دوم دکتر داوود آقامحمدی.
17. مصاحبه حضوری با سرلشکر پاسدار دکتر مصطفی ایزدی.
18. مصاحبه حضوری با سرتیپ دکتر محمدحسن باقری.
19. مصاحبه حضوری با سرتیپ دوم پاسدار محمد تولایی.
20. مصاحبه حضوری با سرتیپ دوم پاسدار محسن چیذری.
21. مصاحبه حضوری با سرتیپ پاسدار ایوب سلیمانی.
22. مصاحبه حضوری با سرتیپ پاسدار احمد غلام­پور.
23. مصاحبه حضوری با سرتیپ دوم پاسدار دکتر غلامرضا فرزادی.
24. مصاحبه حضوری با سرتیپ پاسدار محمد کوثری.
 
ب. منابع انگلیسی
1. Joint publication 1- 02, Department of Defense, Dictionary of Military and Associated terms, (15 February 2016).
 2. United States Sothern Command Strategy, (2016).