تدوین الگوی امنیتی- اطلاعاتی ج.ا.ایران براساس اندیشه‌های مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

2 استاد علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

3 استادیار علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

چکیده

امنیت، اساسی‌ترین کنش آگاهانه ذهن بشر، بنیادی‌ترین نیاز جامعه و ضامن بسندگی و بقای نظام است. انقلاب اسلامی ایران، ضمن اتخاذ یک رویکرد واقع‌گرا به امنیت، از مبانی معرفت‌شناختی عمیقی در نظریه و از کنش عمل­گرایانه انقلابی و بی‌مانندی در رویکرد، برخوردار است که در اندیشه‌های امامین انقلاب متجلی است. نظر به اینکه برخی از تحقیقات برای شناخت این اندیشه‌ها دارای نقص روش‌شناختی، بیشتر پسینی و بر اساس تحلیل محتوای سطحی و گاهی دارای بنیان نظری نمی‌باشند، مطالعه حاضر تلاشی نظام‌مند برای استخراج متغیرهای بنیادین در اندیشه‌های امنیتی- اطلاعاتی رهبر معظم انقلاب(مدظله‌­العالی) از طریق یک نوآوری روش‌شناختی تلفیقی است که پس از اعتباربخشی کمی از طریق تحلیل‌های عاملی اکتشافی و تأییدی در الگوسازی معادله ساختاری، ماهیت این متغیرها را بر اساس ماتریس ضرایب تحلیل اثر متقاطع، کشف کرده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که 17 متغیر بنیادین با بار عاملی قابل‌قبول در چهار مؤلفه «اخلاقی»، «محتوایی و ارزشی»، «عملیاتی و اجرایی» و «ارزشیابی و بازخوردی» در اندیشه ایشان وجود دارد که از لحاظ ماهیت در دسته متغیرهای اثرگذار (بنیادی، محیطی)، متغیرهای دو وجهی (ریسک، هدف)، متغیرهای وابسته، متغیرهای مستقل (مستثنی، اهرمی ثانویه)، متغیرهای راهبردی و متغیرهای تنظیم‌کننده قرار می‌گیرد و ازلحاظ تنوع در مقایسه با مؤلفه‌های مکشوف در نظریه‌های امنیتی رایج جهانی، بی‌مانند است. نتایج به دست آمده از این تحقیق، یک الگوی اعتباربخشی شده، پایا و روا را در اختیار راهبردسازان نظام قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing a security-intelligence model of the Islamic Republic of Iran based on the ideas of the Supreme Leader

نویسندگان [English]

  • Rashed Afshang 1
  • Ali Shirkhani 2
  • Mohammad Torabi 3
1 PhD student in political science, Islamic Azad university, Qom branch
2 Professor of Political Science, Islamic Azad university, Qom branch, Author
3 Assistant Professor of Political Science, Islamic Azad university, Qom branch
چکیده [English]

Security is the most basic conscious action of the human mind, the most basic need of society and the guarantor of the sufficiency and survival of the system. The Islamic Revolution of Iran, while adopting a realistic approach to security, has deep epistemological foundations in theory and a revolutionary and unique pragmatic action in the approach, which is demonstrated in the thoughts of the pioneers of the Revolution. As regards that some research for realization of these thoughts have methodological, posterior defects and based on superficial content analysis and sometimes have no theoretical basis.This present study is a systematic attempt to extract the fundamental variables in the security-intelligence ideas of the Supreme Leader of the Revolution through an integrated methodological innovation that after quantitative validation through heuristic and confirmatory factor analysis in structural equation modeling discovered the nature of these variables based on the effect matrix analysis. The results of the research showed that there are 17 fundamental variables with acceptable Load factor in four components of "ethical", "content and value", "operational and executive" and "evaluation and feedback" in their thinking that are in terms of nature, it categorized in influential variables (fundamental, environmental), two-dimensional variables (risk, goal), dependent variables, independent variables (exception, secondary leverage), strategic variables and regulatory variables. Common world security theories are unique. The results of this research provide an accredited, reliable and valid model for system strategists.

کلیدواژه‌ها [English]

  • intelligence
  • security
  • validating
  • supreme leader
  • vital variables

مراجع

  1. الف. منابع فارسی

    1. امام خامنه‌­ای(مدظله­‌العالی)، مجموعه بیانات، قابل دسترسی در: www.khamenei.ir

    2. برزگر، کیهان. (1388). سیاست خارجی ایران از منظر رئالیسم تهاجمی و تدافعی. فصلنامه روابط خارجی، سال اول، شماره 1.

    3. پناهی، علیرضا; امیری، اقبال و اسلامی، سعید (1395). قومیت‌ها و انسجام ملی در اندیشه دفاعی امام خامنه‌ای، فصلنامه پژوهش‌­های سیاسی، دوره 6، شماره 16.

    4. رحیمی، بهمن، ثنا قربانی، جلال، رضایی بجستانی، محمدرضا، موسوی امیرآباد، عاطفه. (1400). طرح راهبردی مقابله بانفوذ امنیتی – اطلاعاتی آمریکا در جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر آراء و اندیشه امام خامنه‌ای (مدظله). فصلنامه علمی امنیت ملی، سال 10، شماره 42.

    5. سلامی، حسین; یدالهی، رضا (1396). ارائه الگوی دفاعی حاکم بر اندیشه‌های حضرت امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی)، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال 15، شماره 62.

    6. فتحی، محمدجواد، عیوضی، محمدرحیم، پیرانی، شهره. (1399). جایگاه راهبرد بازدارندگی برون‌مرزی در منظومه دفاعی ـ امنیتی جمهوری اسلامی ایران در آسیای جنوب غربی. فصلنامه سیاست جهانی، سال 9، شماره 2.

    7. میرحسینی، سید محسن; رحیم‌پور اصل، ایرج; قیمی بشنو، فاطمه. (1397). مؤلفه‌های اندیشه‌های دفاعی آیت‌الله خامنه‌ای (در بعد منطقه‌ای و بین‌المللی)». دو فصلنامه سیاست و روابط بین‌الملل، سال 2، شماره 4.

    8. مصلی‌­نژاد، عباس. (1399). ارائه چارچوب نظری راهبرد فرسایش در سیاست‌گذاری امنیت ملی. فصلنامه سیاست، دوره 50، شماره 3.

     

    ب. منابع انگلیسی

    1. Akhgar, B & Simon, Yates. (2013). Strategic intelligence management: national security imperatives and information and communications technologies. Elsevier Ink. China.
    2. Andrews, K. (1971). The concept of corporate strategy. Dow-Jones, Irwin, CA.
    3. Ansoff, H.I. (1965). Corporate Strategy: An analytical approach to business policy for growth and expansion. McGraw-Hill, New York.
    4. Benson, S. (1981). The historian as foreign policy analyst: The challenge of the CIA. The Public Historian. 3 (1).
    5. Barnea, A. (2020). Strategic intelligence: a concentrated and diffused intelligence model. Intelligence and National Security, 35 (5).
    6. Chao, K. (2008). A new look at the cross-impact matrix and its application in futures studies. Journal of Futures Studies, 12 (4).
    7. Clark, J.R. (2007). Intelligence and National Security. Connecticut, London.
    8. Creswell, J. (2008). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. London: Sage.
    9. Denning, D.E. (2000). Cyberterrorism: The Logic Bomb versus the Truck Bomb. Global Dialogue, 2 (4).
    10. Denning, D.E. (2012). Stuxnet: What Has Changed? Future Internet, 4 (3).
    11. Gilbert, J. (1998). Models and Modelling: Routes to More Authentic Science Education. International Journal of Science and Mathematics Education, 2 (3).
    12. Grizold, A. (1994). The concept of national security in the contemporary world. International Journal on World Peace, 11 (3).
    13. Hewedy, A. (1989). Militarization and Security in the Middle East. London: Pinter Publishers.
    14. Hofer, C. Schendel, D. (1984). Strategy formulation: Analytical concepts. West Publishing St. Paul, MN.
    15. Johnson, L.K. (2010). National Security Intelligence. The Oxford Handbook of National Security Intelligence, Oxford, London.
    16. Johnson, G. & Scholes, K. (1993). Exploring corporate strategy. Prentice Hall. U.S.A.
    17. Katz, B.M. (1989). Foreign intelligence: research and analysis in the office of strategic services. Cambridge, MA: Harvard University Press.
    18. Lewin, K. (1951). Field Theory in Social Science. Harper & Row, New York.
    19. Lim, K. (2015). National security decision-making in Iran. The Civil Society Intelligence Agency London, United Kingdom.
    20. Marrin, S. (2018). Evaluating intelligence theories: current state of play. Intelligence and National Security, 33 (4).
    21. Mintzberg, H (1994). The fall and rise of strategic planning. Hraward Bussieness Review, 7 (1).
    22. Nickols, F. (2000). Strategy: Definitions and Meaning. IDC Publication.
    23. Nobilo, M. (1988). The Concept of Security in the Terminology of International Relations. Political Thought.
    24. Pallant, J. (2013). SPSS Survival Manual. A step by step guide to data analysis using SPSS, 4th edition. Allen & Unwin. Australia.
    25. Porter, M.E. (1985). Competitive Advantage. The Free Press, New York.
    26. I. (2021). Adopting and improving a new forecasting paradigm. Intelligence and National Security, 36(7).
    27. Tabachnick, B. & Fidell, L. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston, MA: Pearson Education Inc.
راهبرد دفاعی
دوره 19، شماره 4 - شماره پیاپی 76
همه مقاله‌های این شماره پژوهشی می‌باشند.
دی 1400
صفحه 97-121

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار