اصول وقواعد دکترین سایبری جمهوری اسلامی ایران در حوزه دفاعی- امنیتی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مدیریت راهبردی فضای سایبر، دانشگاه عالی دفاع ملی (نویسنده مسئول)

2 دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر

3 دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی

4 استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

چکیده
بررسی حوادث دفاعی- امنیتی مبین این امر است که امنیت ملّی در جمهوری اسلامی ایران به‌شدت تحت تأثیر فضای سایبر قرارگرفته است. از سوی دیگر نظام مدیریت راهبردی دفاعی امنیتی تلاش می‌نماید، دستیابی به اهداف و نیل به خروجی‌های مورد انتظار حوزه دفاعی- امنیتی را تضمین نماید. بخش مهمی از این نظام تبیین یا تعیین مواردی مانند اصول و قواعد دکترینی، سیاست‌ها و راهبردها است. تدوین اصول و قواعد دکترین سایبری دفاعی-امنیتی موجب انسجام در رویه‌ها، ایجاد بازدارندگی مقتدرانه و کمک به جلوگیری از درگیری‌های آینده می‌شود. این مقاله در نظر دارد مبتنی بر مبانی نظری تدوین دکترین سایبری اصول و قواعد دکترین سایبری جمهوری اسلامی ایران را در حوزه دفاعی امنیتی مدون نماید.
رویکرد این تحقیق کیفی بوده و از روش گردآوری کتابخانه‌ای و میدانی (مصاحبه کانونی و مراجعه به آراء خبرگان به روش نمونه‌گیری هدفمند گلوله برفی) استفاده‌ نموده است. محققین با بهره‌مندی از اسناد بالادستی در جمهوری اسلامی ازجمله قانون اساسی، بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) سیاست‌های کلی نظام و سایر اسناد سازمانی و حکومتی به روش تحلیل مضامین نسبت به تدوین اصول (3 اصل) و قواعد (17 مورد) دکترین سایبری در حوزه دفاعی امنیتی اقدام نموده‌اند. پایایی مفاهیم بدست آمده مبتنی بر اسناد بالادستی متقن جمهوری اسلامی بناشده است و روایی آن مبتنی بر دیدگاه کرسول و از طریق شخص ثالث بوده است.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The principles and rules of cyber doctrine of the Islamic Republic of Iran in the field of defense and security

نویسندگان [English]

  • mohammadreza moradi 1
  • mohammadreza valavi 2
  • mohammadreza hosaini 3
  • shahram norozani 4
1 Ph.D. in strategic cyberspace management, National Defense University (corresponding author)
2 Associate Professor of Malik Ashtar University of Technology
3 Associate Professor of the Higher National Defense University
4 Assistant Professor of National Defense University
چکیده [English]

Abstract
The investigation of defense-security incidents shows that national security in the Islamic Republic of Iran has been greatly affected by the cyber space. On the other hand, the strategic defense and security management system tries to ensure the achievement of goals and the expected outputs of the defense-security field. An important part of this system is to explain or determine things such as doctrinal principles and rules, policies and strategies. Formulating the principles and rules of the defense-security cyber doctrine leads to consistency in procedures, creating powerful deterrence and helping to prevent future conflicts. This article intends to codify the principles and rules of the cyber doctrine of the Islamic Republic of Iran in the field of defense and security based on the theoretical foundations of cyber doctrine. The approach of this research is qualitative and it uses the method of library and field collection (focus interview and referring to the opinions of experts using the purposeful snowball sampling method). Researchers, with the benefit of top-level documents in the Islamic Republic, including the Constitution, the statements of the Supreme Leader (Madazla Al-Ali), the general policies of the system, and other organizational and government documents, using the method of theme analysis in relation to the compilation of principles (3 principles) and rules (17 items) of cyber doctrine They have acted in the field of defense and security. The reliability of the obtained concepts is based on the authoritative documents of the Islamic Republic, and its validity is based on Creswell's point of view and through a third party.
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords:  doctrine
  • cyberspace
  • defense-security
  1. امام خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی) مجموعه بیانات قابل‌دسترسی در: khamenei.ir
  2. افشردی، محمدحسین؛ عراقی، عبدالله؛ زین‌الدینی، مجید (1396) اصول دکترین عملیاتی نزاجا و نزسا درنبرد ناهمطراز، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال پانزدهم، شماره 70.
  3. ترابی، قاسم (1397)، چالش‌ها و آسیب‌پذیری‌های جمهوری اسلامی ایران در فضای سایبر، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 79، صفحات 178-173.
  4. ثروتی، محسن و همکار (1389) راهنمای تدوین دکترین در حوزه نظامی، ناشر دبیرخانه هیئت عالی تجدیدنظر در آئین‌نامه‌های نیروهای مسلح ستاد کل نیروهای مسلح، تهران.
  5. ثروتی، محسن و همکاران (1391) راهنمای آموزشی تدوین دکترین، تهران، انتشارات دبیرخانه هیئت عالی آئین‌نامه‌های نیروهای مسلح.
  6. خلیلی، رضا. (1386). دکترین، سیاست و استراتژی؛ نسبت سنجی نظری و مفهومی. فصلنامه مطالعات راهبردی، سال دهم شماره 3.
  7. دانش آشتیانی، محمدباقر. (1388). اصول و روش تدوین دکترین نظامی. فصلنامه نظم و امنیت انتظامی، شماره سوم سال دوم.
  8. دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام، (1397)، تبیین قدرت سایبری.
  9. ستاد کل نیروهای مسلّح ج.ا.ایران (1389) اصطلاحات و واژگان.
  10. سید رحمانی (1393) مفهوم واژه دکترین، سایت اندیشکده یقین
  11. شامحمدی، محمد؛ (1393). دکترین پدافند غیرعامل ج.ا.ا در برابر تهدیدات ناهمگون، رساله دکتری، تهران: دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملّی.
  12. عباسی، محمد. بابایی، حسین و شاه‌محمدی، محمد. (1392). نهادینه شدن تهدیدات سایبری در ایالات‌متحده آمریکا. امنیت پژوهی. دوره دوازدهم، شماره 41، صفحات، 193–173
  13. عمید، حسن (1384). فرهنگ فارسی: انتشارات امیرکبیر. تهران.
  14. غلامی، رضا (1398) الگوی شش‌ضلعی حکمرانی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی، مرکز ملّی فضای مجازی.
  15. کیانخواه، احسان؛ محمدی، علی (1397). واکاوی ماهیت سایبر، مجموعه مقالات نخستین همایش ملّی دفاع سایبری.
  16. موسسه آموزشی و تحقیقات صنایع دفاعی (1386)، ارزیابی ابعاد گوناگون دکترین‌های امنیتی- دفاعی روسیه، تهران.
  17. مرادی قاسم آبادی، فرج الله (1387)، مدیریت تحول و تعالی در سپاه: انتشارات سمت.
  18. ولوی، محمدرضا، (1396)، دکترین سایبری جمهوری اسلامی ایران، ستاد کل نیروهای مسلح.
  19. هلیلی، خداداد و همکاران (1397) مبانی تدوین دکترین قدرت سایبری ج.ا. ایران در سیاست‌های ابلاغی و اسناد بالادستی، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال شانزدهم، شماره 63 پاییز 1397.

 

ب. منابع انگلیسی

  1. Colarik, Andrew, Janczewski, Lech (2012),Establishing Cyber Warfare Doctrine, Journal of Strategic Security, Volume 5, Number 1 Volume 5, No. 1: Spring 2012.
  2. Mclnnis, J.Mattehw(2017), Iranian concepts of warfare, understanding Tehran's evolving military doctrin's,AIE,Available at: http://www.aei.org/wp-content/uploads.
  3. Przygotowanie do druku, druk: Centrum Poligrafii Sp. z o.o. (2015).Doktryna cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej. Available at: www. jakubiccy.com.pl
  4. Reiss, megan (2017),The US doesn't just need a cyber policy, it needs a cyber doctrine,Available at: https://www.washingtonexaminer.com/the-us-doesnt-just-need-a-cyber-policy-it-needs-a-cyber-doctrin
  5. TRADOC G2 (2016). Mad Scientist the 2050 Cyber Army Technical Report.