وابستگی ژئوپلیتیکی رشد منطقه‌ای و جهانی به فضای ملی ج.ا.ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت‌علمی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی (نویسنده مسئول)

2 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

چکیده
شناسایی وابستگی­های پیشرفت جهانی و منطقه­ای به عوامل ژئوپلیتیک یک سرزمین می­تواند در ضریب توسعه­ و امنیت آن واحد جغرافیایی تأثیرگذار می­باشد. قطعاً این مهم بستگی به تدابیر، برنامه­ها و راهبردهای حاکمان آن سرزمین در استفاده بهینه از این ابزار و لطف خدادادی دارد؛ نداشتن راهبرد و برنامه حاکمان، می­تواند این وابستگی را به چالش سرزمینی تبدیل کند. برای این منظور قدم اول، شناسایی عوامل ژئوپلیتیک یک سرزمین است که رشد و پیشرفت منطقه و جهان وابسته به آن عوامل می­باشد. در این مقاله پدیده­های رشد منطقه­ای و جهانی وابسته به فضای ملی ج.ا.ایران بررسی و شناسایی شده است. هدف اصلی این تحقیق تعیین مؤلفه‌ها و شاخص­های مؤثر بر وابستگی پدیده­های رشد منطقه­ای و جهانی به فضای ملی ج.ا.ایران در دو عامل اقتصادی و سیاسی می­باشد؛ این تحقیق از نوع کاربردی - توسعه­ای با روش تحقیق زمینه­یابی – توصیفی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق 56 نفر متناسب با ویژگی­های تحقیق از بین صاحب­نظران انتخاب شده­اند. روش تجزیه‌وتحلیل داده بر اساس معادلات ساختاری  بوده و نتایج تحقیق حاکی از آن‌که مؤلفه اقتصادی با 8 شاخص و مؤلفه سیاسی با 5 شاخص خاصیت پدیده­های رشد منطقه­ای و جهانی را به سرزمین ایران وابسته نموده است.
 
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Geopolitical dependence of regional and global growth on the national space of J.A. Iran

نویسندگان [English]

  • hosain zarifmanesh 1
  • aliasghar baikbolandi 2
1 Assistant professor and member of the faculty of the National Defense and Strategic Research Institute (responsible author)
چکیده [English]

 
Abstract
Identifying the dependencies of global and regional progress on the geopolitical factors of a land can be effective in the development and security factor of that geographical unit. Certainly, this important thing depends on the measures, plans and strategies of the rulers of that land in the optimal use of this tool and the grace of God; The lack of strategy and plan of the rulers can turn this dependency into a territorial challenge. For this purpose, the first step is to identify the geopolitical factors of a land, the growth and development of the region and the world depend on those factors. In this article, regional and global growth phenomena related to the national space of Iran have been investigated and identified. The main goal of this research is to determine the components and indicators that are effective on the dependence of regional and global growth phenomena on the national space of Iran in two economic and political factors; This research is applied-developmental type with contextualization-descriptive research method. The statistical population of this research is 56 people according to the characteristics of the research. The method of data analysis is based on structural equations and the results of the research indicate that the economic component with 8 indicators and the political component with 5 indicators depend on the characteristics of regional and global growth phenomena on the territory of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: regional and global growth phenomena
  • geopolitical dependence
  • territory
  • national space of Iran
  1. قرآن کریم ترجمه آیت‏الله ناصرمکارم شیرازی.
  2. بیانات فرماندهی معظم کل قوا امام خامنه­ای (مدظله‌العالی)، قابل‌دستیابی در لینک (http://farsi.khamenei.ir)
  3. احمدی‌پور، زهرا (1389)، رساله دکتری «دریای خزر و ژئوپلیتیک جدید منطقه»، تهران: دانشگاه تربیت مدرس
  4. بیک علی‌اصغر (1395)، تأثیر عوامل ژئوپلیتیک دریای خزر بر راهبردهای  دفاعی ج.ا.ایران، رساله دکتری، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، دانشکده دفاع ملی
  5. بیک علی‌اصغر (1398)، تأثیر عوامل ژئوپلیتیک دریای خزر بر راهبردهای ملی  ج.ا.ایران، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، دانشکده دفاع ملی
  6. تقوی اصل، عطا (1387)، ژئوپلیتیکی جدید ایران از قزاقستان تا گرجستان، تهران،انتشارات وزارت امور خارجه،چاپ سوم
  7. حافظ­نیا، محمدرضا (1385)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد، انتشارات پاپلی
  8. حافظ­نیا، محمدرضا (1396)، آرا و نظریه­های علمی دکتر حافظ­نیا، مشهد، انتشارات پاپلی
  9. شجاع، مرتضی و همکاران، (1392) «سیاست روسیه در دریای خزر در دوره اورآسیاگرایان» تهران مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی
  10. رضاپور، ابراهیم (1393)، بررسی امنیت با نگاهی به چالش­های سیاسی محیط ایران، مجله راهبرد اجتماعی فرهنگی، زمستان 95، شماره 21
  11. زهرائیان، سیده سادات (1396)، نقش شبکه­های جمعی در ارتباطات امروزی، اصفهان، نشر نوین
  12. کامران، حسن و همکاران، (زمستان 1389)، «بررسی تحلیل نقش خزر در معادلات ژئوپلیتیک منطقه‌ای» فصلنامه جغرافیا، سال هشتم شماره 27
  13. کمالی، رضا، (1393)، «تأثیر عوامل ژئوپلیتیک عربستان بر تدوین راهبرد دفاعی ج.ا.ایران» تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده دفاع
  14. مریدی، سید محسن (1391)، میدان­های مشترک نفتی، انتشارات گلستان، بوشهر
  15. نامی، محمدحسن (1389)، «جایگاه دریای خزر در استراتژی‌های جهانی با تأکید بر قرن 21» تهران: انتشارات زیتون سبز
  16. نوذری، فضل‌الله (1391)، تعیین عوامل ژئوپلیتیک حوزه‌ی دریای عمان و تأثیر آن بر تدوین راهبرد دفاعی-امنیتی جمهوری اسلامی ایران، رساله‌ی دکتری علوم دفاعی راهبردی،تهران،دانشگاه عالی دفاع ملی
  17. نوروزانی، شهرام (1393)، نقش‌آفرینی عوامل ژئوپلیتیک افغانستان، انتشارات دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.

 

ب. مصاحبه‌ها

  1. مصاحبه حضوری محققین با بوالحسنی، خسرو (1397)، عضو هیئت‌علمی دانشگاه عالی دفاع ملی
  2. مصاحبه حضوری محققین با صفوی، سید یحیی (1397) عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا امام خامنه­ای (مدظله‌العالی)
  3. مصاحبه حضوری محققین با رادان، محمدرضا (1397)، رئیس مطالعات راهبردی ناجا و جانشین اسبق ناجا
  4. مصاحبه حضوری محققین با نامی، حسن (1397)، مدرس دانشگاه رئیس گروه ژئوپلیتیک پژوهشکده امنیت ملی

 

ج. منابع انگلیسی

  1. Jones, G (2004) The role of land in governments, Geography of the Dutch Journal