مقاله پژوهشی: تبیین مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی در کشور با بهره‌گیری از روش دیمتل‌- آی. اس. ام فازی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیئت‌ علمی گروه مهندسی صنایع سیستم و بهره‌وری دانشگاه صنعتی مالک اشتر

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع سیستم و بهره‌وری

3 کارشناس ارشد مهندسی صنایع سیستم و بهره‌وری

چکیده

«اقتصاد مقاومتی» به‌عنوان رکن اصلی جهت‌گیری اقتصادی  در راستای استحکام درونی کشور، ایده‌ای راهبردی است که از سوی  مقام معظم رهبری مطرح شده است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و در اولین گام به گرد‌آوری عوامل تحقق اقتصاد مقاومتی پرداخته ‌شده است. در این پژوهش از روش دیمتل فازی برای شناسایی و بررسی رابطه متقابل بین معیارها استفاده‌ شده و برای سطح‌بندی مؤلفه‌ها نیز از رویکرد آی.اس.ام استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد مؤلفه فرهنگ مهم‌ترین و نفوذگذارترین عامل برای تحقق اقتصاد مقاومتی است و پیش از هر فعالیتی در جهت اقتصاد مقاومتی، ابتدا باید به‌صورت عمیق مقوله فرهنگ را مورد واکاوی قرار داد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مواردی مانند عوامل اجتماعی، حمایتی، فرهنگی، انسانی، دولتی و سیاسی، فناوری (نرم و سخت) و اقتصادی از عوامل ضروری برای تحقق اقتصاد مقاومتی می‌باشد. از دیگر یافته‌های مقاله، سطح‌بندی عوامل یادشده با بهره‌گیری از آی.اس.ام در چهار لایه شامل لایه زیرساخت، لایه پیشران، لایه حاکمیت و لایه تحقق اقتصاد مقاومتی بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Exploration of Resistive Economy`s Component in the Country

نویسندگان [English]

  • Peyman Akhavan 1
  • Sanaz Imani 2
  • Masoomeh Nabizadeh 3
1 Associate Professor and Faculty Member of Malek Ashtar University of Technology and Systems Engineering
2
3 Master of Engineering Systems and Productivity
چکیده [English]

According to the Supreme leader wise look, a new word called "resistance economy" as the main pillar of the country's economy. According to the terms of sanctions and the current situation in the country, rapid response to economic attacks against the enemy's economic system seems essential, in this context, a better understanding of the economy and solvent resistance can save a lot of problems that currently the country it is facing, this study is the first step in the realization of the economy to gather strength and to understand the importance of each address of a combination approach Dematel-ISM been fuzzy. The practical purpose of the research was to identify and examine the relationship between measures Dymatel phase and it is used for level components of the IP approach. MS. The results show that the most influential factor for the realization of the most important components of economic strength and resistance before any activity in the economy must first be analyzed in depth the issue of culture. The results also show that factors such as social, supportive, cultural, humanitarian, government and politics, technology (software and hardware) and economic factors is essential for the realization of economic strength. The results of this study graded in four layers, including layer of infrastructure, driving layer, sovereignty layer and achievement to the resistance economy layer.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistance Economy
  • economic sanctions
  • culture
  • Dematel-ISM
  • Infrastructure Layer

مراجع

  1. الف. منابع فارسی

    1. بیانات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی)، قابل‌دسترسی در: www.khamenei.com

    2. احمدی، اکبر (1381)، «برآوردی از اقتصاد سیاه در ایران با استفاده از منطق فازی»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 1.

    3. اخوان، پیمان، ایدلخانی، یاسمن (1394)، «ارائه مدل تبیین تأثیر مدیریت دانش بر اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی: بانک انصار)»، مقاله در دست چاپ در فصلنامه مدیریت بحران.

    4. اخوان، پیمان، باقری، روح‌الله (1392)، مدیریت دانش از ایده تا عمل، تهران، انتشارات آتی نگر.

    5. اخوان، پیمان، باقری، روح‌الله (1394)، کنکاش در عوامل شکست، تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر

    6. اخوان، پیمان، نبی‌زاده، معصومه (1394)، «طراحی الگوی مدیریت دانش در سطح ملی با استفاده از روش تئوری داده‌بنیاد و مدل‌سازی تفسیری ساختاری»، مجله سیاست علم و فناوری، شماره 4.

    7. اخوان، پیمان، نبی‌زاده، معصومه، قربانی، سعید (1394)، «آینده‌پژوهی مدیریت دانش: با رویکرد ترکیبی تحلیل محتوا و پنل دلفی»، مطالعات بین‌رشته‌ای مدیریت راهبردی، شماره 16.

    8. اسدی، علی، ملکی، مجتبی، اسماعیلی، سیدمیثم (1393)، «گذر از تحریم با تمسک به اقتصاد مقاومتی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    9. اصغرپور، محمدجواد (1382)، تئوری بازی‌ها و تصمیم‌گیری گروهی، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

    10. باستانی، مهدی، انسان، ابراهیم (1393)، «پیش‌بینی روند تغییر شرکای تجاری ایران با تأکید بر ادامه تحریم‌ها در افق برنامه پنجم توسعه»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    11. باقری، رضا، تقوی، مسعود (93)، «بررسی نقش صنعت نفت، گاز و انرژی برای تحقق اقتصاد مقاومتی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    12. پارسامنش، مصطفی، زردکوهی، محسن، مصلی‌نژاد، شیوا (1393)، «تکیه‌ بر شرکت‌های دانش‌بنیان راه تحکیم اقتصاد مقاومتی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    13. جبل‌عاملی، مجید (1392)، «توسعه بینش کشاورزی گامی مؤثر در اقتصاد رقابتی»، نشریه اتاق بازرگانی، شماره 59.

    14. جلایی، سید عبدالمجید، نجاتی، مهدی، باقری، فرخنده (1393)، «بررسی تأثیر تحریم و افزایش نرخ ارز بر سرمایه‌گذاری و اشتغال در ایران با رهیافت مدل‌های تعادل عمومی قابل‌محاسبه»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    15. حسنوی، رضا، نکویی، محمدعلی، فتح‌اللهی، فواد (93)، «ارائه ساختار مفهومی برگشت‌پذیری اقتصادی در بستر اقتصاد مقاومتی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    16. راغب، امیر (11 تیر 1391)، «جریان‌شناسی تحریم‌های غرب علیه ایران»، قابل‌دسترسی در www.irdc.ir

    17. سلاطین، پروانه، جهانی، طاهره (1393)، «تأثیر حکمرانی خوب بر اشتغال در گروه کشورهای منتخب (مطالعه موردی: کشورهای با درآمد بالا و درآمد متوسط)»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    18. شاه‌آبادی، ابوالفضل، میرزابابازاده، سهیلا (1393)، «چالش‌ها و فرصت‌های صادرات غیرنفتی ازنقطه‌نظر مؤلفه‌های دانش با رویکرد مقابله با تحریم‌های اقتصادی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    19. شیروی خوزانی، عاطفه، رضایی، حسین (1393)، «تأثیر اقتصاد مقاومتی بر مزیت رقابتی پایدار»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    20. طاهری، سید محمود، (1378)، آشنایی با نظریه مجموعه‌های فازی، مشهد، جهاد دانشگاهی مشهد.

    21. غفارپور، داود، پورحاتمی، زهره (1393)، اقتصاد مقاومتی، ضرورت مقاومت اقتصادی، قابل‌دسترسی در: www.hawzah.net

    22. غفاری، رامین، لطفعلی‌پور، امین (1393)، «برون‌رفت از فشارهای تحریم با تکیه ‌بر راهبردهای اقتصاد مقاومتی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    23. غفاری، هادی، جلالی، مهدی، چنگی آشتیانی، علی (1391)، «بررسی و پیش‌بینی آثار افزایش نرخ ارز بر رشد اقتصادی بخش‌های عمدة اقتصاد ایران (1355-1393)»، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، شماره 7.

    24. فرزام، وحید، انصاری‌نسب، مسلم، نامداری، سیمین (1393)، «برآورد تأثیر تحریم‌های نفتی بر سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران با رویکرد اقتصاد مقاومتی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    25. قراگوزلو، مهدی (1393)، «اقتصاد مقاومتی چالش‌ها و راهکارها با تأکید بر بیانات مقام معظم رهبری»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    26. کریمی، علی‌جواد، کریمی، مریم (1393)، «نقش سازمان تأمین اجتماعی در تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    27. کوثری، فاطمه، طالب بیدختی، عباس، سلطانی، حسن (93)، «نقش تسهیم دانش توانمندسازی کارکنان و شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد مقاومتی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    28. لطف‌الله‌ زاده، سعید، حسینی، احد (1393)، «تبیین الگوی فرهنگ‌سازی اقتصاد مقاومتی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    29. لطفعلی‌پور، امین، شیرازی، بابک، غفاری، رامین (93)، «بررسی راهکارهای اقتصاد مقاومتی با استفاده از تجزیه تحلیل SWOT اقتصاد ایران»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    30. مبینی، یعقوب، رمضان‌پور، اسماعیل، مرادی، محمود (1392)، «اقتصاد مقاومتی راهکار عبور از تحریم‌ها»،  دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    31. محمدی‌مقدم، یوسف، ذوالفقاری، حسین، علیپور، میثم، رسولیان، پریسا (1392)، «بررسی رابطة اقتصاد مقاومتی، گرایش کارآفرینانه و مدیریت دانش»،  فصلنامه مدیریت سازمان‌های دولتی، شماره دوم.

    32. مصلی‌نژاد، علی (بیست و ششم فروردین 93)، «اقتصاد مقاومتی را می‌توان با نگاهی فناورانه تبدیل به الگوی جهانی توسعه کرد»، قابل‌دسترسی در: پایگاه خبری دانشگاه نیوز.

    33. مصلی‌نژاد، علی، نیک‌نیا، محمد (93)، «ارتباط شبکه ملی اطلاعات و اقتصاد مقاومتی و فقرزدایی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    34. مطلق، ناهید، ضبیحی، محمدرضا (1393)، «بررسی و ارزیابی نقش صنعت و تولید ملی اقتصاد مقاومتی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    35. ملاداودی، علی‌اصغر (شهریور 93)، «تبیین نقش کارآفرینان در شکل‌گیری اقتصاد مقاومتی باهدف کاهش وابستگی‌های بین‌المللی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    36. منصوریان، یزدان (1385)، «گراندد تئوری چیست و چه کاربردی دارد؟»، ارائه‌شده در: همایش چالش‌های علم اطلاعات، اصفهان، دانشگاه اصفهان.

    37. میرباقری رودباری، سیده‌آمنه (1393)، نقش دانشگاه در اجرایی شدن الگوی اقتصاد مقاومتی، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    38. میرمعظی، سیدحسن (1390)، نظام اقتصادی اسلامی مبانی، اهداف، اصول راهبردی و خلاق، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

    39. میرمعظی، سیدحسن (1391)، اقتصاد مقاومتی و ملزومات آن، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 47.

    40. ناصری، احمد، اسفندیاری‌فر، نیما، عمرانی، رحمان، نوش‌آذر، محسن (1393)، «بررسی و تبیین اقتصاد مقاومتی»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

    41. ولی‌زاده، اکبر (1390)، «رهیافت‌ها و نظریه‌های کارایی تحریم در اقتصاد سیاسی بین‌المللی»، فصلنامه سیاست، دوره 41، شماره 1.

    42. یزدانی، عنایت‌الله، نوذری گرمه‌خانی، امین (شهریور 93)، «تأثیر تحریم‌های غرب بر ساختار اقتصادی و ارادة سیاسی ایران»، دومین اجلاس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.

     

    ب. منابع انگلیسی

    1. Foster, K. A (2007), A Case Study Approach to Understanding Regional Resilience, Working Paper, Berkeley, University of California, Institute of Urban and Regional Development.
    2. Hill, E, Will, H and Wolman, H (2008), “Exploring Regional Economic Resilience”, Working Paper, Institude of urban and Regional Development,University of California, Berkeley CA.
    3. Holling, C (1973), “Resiliency and Stability of Ecological Systems,” Annual Review of Ecological Systems, Vol. 4.
    4. Kudama, Mitsuru (2007), Innovation and Knowledge Creation through Leadership-based Strategic Community: Case Study on High-tech Company in Japan, Technovation, 27(3).
    5. Mandal,  A, Deshmukh, S (1994), “Vendor Selection Using Interpretive Structural Modeling”, Internatinal Journal.Oper.Prod.Manag, 14 (6).
    6. Mileti, D (1999), Disasters by Design: A Reassessment of Natural Hazards in the United States, Washington, Joseph Henry Press.
    7. Perrings, C (2001), “Resilience and Sustainability,” Frontiers of Environmental Economics”. H. Folmer, H. L. Gabel, S. Gerking, and A. Rose (eds.), Edward Elgar, Cheltenham, UK.
    8. Ravi, V and shankar, R (2005), “Analysis of Interactions among the Barriers of Reverse Logistics”, Technol. Forecast. Soc. Chang, 72 (8).
    9. Ravi, V, Shankar, R, Tiwari, M (2005), “Productivity Improvement of a Computer Hardware Supply Chain”, Internatinal Journal. prod.perform.Manage, 54 (4)
    10. Safdari ranjbar, Mostafa, Pourshirazi, Akbar, Lashkar Blooki, Mohsen (2014), Interaction among Intraorganizational Factors Effective in Successful Strategy Execution, An Analytical View, 7 (2).
    11. Sanjay, J, Ravi, S (2004), IT Enablement of Supply Chains: Modeling the Enables, Internatinal Journal Perform.Manag, 53 (8).
    12. Seifzadeh, Hossein (2005), “Iran Assertiveness in Maintaining its Nuclear Technology: Foreign Effectiveness and Domestic Efficiency”, Center for Strategic Research, available at: http://sam.gov.tr/irans-assertiveness-in-maintaining-its-peaceful-nuclear-technology-foreign- effectiveness-and-domestic-efficiency.
    13. Thakar, J, Deshmukh, S, Shankar, R (2005), “Selection of Third-party Logistics: A Hybrid Approach Using Interpretive Structural Modeling (ISM) and Analytic Network Process (ANP) Supply Chain Forum”, Internatinal Journal, 6 (1).
    14. Yi mu, Hung (2012), “Constructing a Strategy Map for Banking Institutions with Key Performance Indicators of the Balanced Scorecard”, Evaluation and Program Planning, 35.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار