مقاله پژوهشی: شناسایی عوامل و مؤلفه‌‌های اثرگذار بر تدوین رهنامه قدرت سایبری ج.ا.ایران مبتنی بر سیاست‌‌های ابلاغی و اسناد بالادستی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای امنیت سایبر، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

2 دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر

3 استادیار دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

چکیده

قدرت سایبری مجموعه‌ای از توانایی‌‌های مبتنی بر فضای سایبر است که به‌منظور پشتیبانی از قدرت ملی و دستیابی به اهداف راهبردی در فضای سایبر و خارج از آن قابل استفاده است. برنامه‌ریزی راهبردی و سیاستگذاری کلان در این حوزه، نیازمند تدوین اصول راهنما، به‌منظور هدایت و راهبری فعالیت‌ها و اقدام‌های لازم جهت دستیابی به اهداف و منافع ملی است که در قالب رهنامه قدرت سایبری به‌دست می‌آید. در این مقاله، هدف اصلی، شناسایی عوامل و مؤلفه‌های اثرگذار بر تدوین رهنامه قدرت سایبری در سیاست‌های ابلاغی و اسناد بالادستی ج.ا.ایران است. این تحقیق، از نظر هدف، بنیادی و از نظر ماهیت و چگونگی گردآوری داده‌ها، توصیفی- موردی است. رویکرد مورداستفاده برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نیز، کیفی و مبتنی بر روش تحلیل مضمون و فراترکیب است. اطلاعات گردآوری‌شده پس از فیش‌ برداری توسط نرم‌افزار مکس کیودا موردبررسی قرارگرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می­‌‍دهد که مقابله با سلطه جهانی، مواجهه هوشمندانه و اثرگذار در تعاملات جهانی، از اصول اساسی در تدوین رهنامه قدرت سایبری در سیاست‌های ابلاغی است. همچنین در اسناد بالادستی، بر شکل‌دهی به قواعد و مقررات حقوقی و قضایی سایبر و ترویج فرهنگ و ارزش‌‌های اسلامی تأکید شده که مبنایی برای سیاست‌ها و هدف­‌های راهبردی در رهنامه قدرت سایبری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of Factors and Elements Influencing the Development of Iran's Cyber-Power Citation Policy Based on Communicative Policies and High Level Documents

نویسندگان [English]

  • Khodadad Halili 1
  • Mohammad Reza Valavi 2
  • Mohammad Rez Movahedi Sefat 3
1 Ph.D. student of Cyber Security, University and Research Institute of National Defense and Strategic Research
2 Associate Professor of Malek Ashtar University of Technology
3 Assistant Professor of University and Research Institute of National Defense and Strategic Research
چکیده [English]

Cyberspace is a set of cyber-based capabilities that can be used to support national power and to achieve strategic goals in cyberspace and beyond it. Strategic planning and macro-policymaking in this area require the formulation of guiding principles to guide and lead the necessary activities and measurements in order to achieve national goals and interests that are being pursued in the form of a cyber-power doctrine. In this paper, the main objective is to identify the factors and components that influence the formulation of a cyber power doctrine in Iran's pre-emptive notification policies and high level documents. This research, in terms of purpose, is fundamental and, in terms of the nature and method of data collection, is a descriptive-case study. The approach used to analyze data is also qualitative and based on the method of content and analysis the meta-synthesis. The collected data is analyzed by MAXQDA software after scanning. Findings of this research show that dealing with world domination, intelligent and influential dealing in global interactions, is one of the basic principles in developing a cyber power doctrine in communicative policies. Also, in high level documents, emphasis has been placed on shaping cyber legal and judicial rules and promotion of Islamic culture and values ​​as a basis for strategic policies and goals in the direction of cyber-power.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyberspace
  • cyberpower
  • Doctrine
  • doctrine of cyberpower
  1. الف. منابع فارسی

    1. امام خامنه‌‌ای(مد‌ظله‌العالی)، مجموعه بیانات قابل‌ دسترسی در: www.khamenei.ir

    2. احمدی، بهزاد، (1391)، درآمدی بر دکترین، تهران، موسسه فرهنگی و تحقیقات بین‌‌المللی ابرار معاصر تهران.

    3. افشردی، محمدحسین، عبدالله عراقی و مجید زین‌‌الدینی، (1396)، اصول رهنامه عملیاتی نزاجا و نزسا در نبرد ناهمطراز، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال 15، شماره 70، زمستان.

    4. ترابی، قاسم، (1394)، تکامل راهبرد ناتو در قبال جنگ سایبری؛ دلایل، ابعاد و مؤلفه‌ها، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 18، شماره 67، بهار.

    5. حافظ­نیا، محمدرضا، (1392)، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، چاپ نوزدهم، تهران، انتشارات سمت.

    6. خلیلی، رضا، (1386)، دکترین، سیاست و استراتژی؛ نسبت­‌سنجی نظری و مفهومی، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 10، شماره 37، پاییز.

    7. دانش­‌آشتیانی، محمدباقر، (1388)، اصول و روش تدوین دکترین نظامی، پژوهش­نامه نظم و امنیت انتظامی، سال 2، شماره 3، پیاپی 7، پاییز.

    8. دانش‌آشتیانی، محمدباقر و علی رستمی، (1395)، تحلیلی بر دکترین نظامی – دفاعی مقام معظم فرماندهی کل قوا در محیط ملی و بین‌المللی، فصلنامه علوم و فنون نظامی، سال 12، شماره 36، تابستان.

    9. دلاوری، رضا، (1378)، فرهنگ لغات و اصطلاحات علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، چاپ اول، تهران، انتشارات دلاوری.

    10. دنیس درو و دان اسنو، (1390)، دکترین نظامی، ترجمه علی‌اصغر آقابالازاده و محمدرضا لونی، فصلنامه علوم و فنون نظامی، سال 7، شماره 19، زمستان.

    11. علی­‌بابایی، غلامرضا، (1369)، فرهنگ علوم سیاسی، جلد اول، تهران، نشر ویس.

    12. عمید، حسن، (1390)، فرهنگ فارسی عمید، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ 38.

    13. کاستلز، مانوئل، (1393)، قدرت ارتباطات، ترجمه محمد آذری نجف‌‌آبادی، تهران، نشر دفتر مطالعات و برنامه‌‌ریزی رسانه‌‌ها.

    14. مرادی، حسن و سیدحسن فیروزآبادی، (1395)، دکترین و اهداف مدیریت جهادی از دیدگاه مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی)، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال 6، شماره 15، پاییز و زمستان.

    15. معمارزاده، غلامرضا و عبدالعلی پورشاسب، (1386)، الگوی مفهومی رهنامه نظامی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال 8، شماره 30، تابستان.

    16. معین، محمد، (1393)، فرهنگ فارسی معین، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ 27.

    17. نوروزی، محمدتقی، (1385)، فرهنگ دفاعی – امنیتی، تهران، انتشارات سنا.

     

    ب. منابع انگلیسی

    1. Creswell J. W, (2014), Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (4th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
    2. Haaster, J,  (2016), Assessing Cyber Power, 8th International Conference on Cyber Conflict, NATO CCD COE Publications, Tallinn. 
    3. Nye, Joseph, (2011(, The future of power, New York: Public Affairs.
    4. Segal, Adam, (2016), The Hacked World Order: How Nations Fight, Trade, Maneuver, and Manipulate in the Digital Age, New York: Public Affairs.