مقاله پژوهشی: بررسی تأثیر بعد نظامی در الگوی راهبردی معماری نیروهای مسلح ج.ا.ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مدیریت آینده‌پژوهی، استادیار دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره)

2 دکترای مدیریت راهبردی نظامی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

3 دانشجوی دکترای مدیریت راهبردی پدافند غیرعامل دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

چکیده

  الگوی راهبردی معماری نیروهای مسلح، الگوی منسجمی می‌باشد که با تنظیم منطقی حوزه‌ها و مؤلفه‌های اصلی راهبردی و روابط بین آن‌ها به­ دست می­‌آید. این الگو در پنج حوزه اسناد بالادستی، شناخت محیط، آینده‌های بدیل، مقتضیات آینده و دانش معماری قابل بررسی می‌باشد. از آن‌جا که در بحث شناخت محیط، بعد نظامی می‌تواند یکی از عامل­‌های مهم این حوزه ‌باشد، بنابراین هدف اصلی این تحقیق، شناسایی مؤلفه‌های بعد نظامی و تعیین رابطه آن با الگوی راهبردی معماری نیروهای مسلح می‌باشد. نوع تحقیق، کاربردی- توسعه‌ای است که با رویکرد آمیخته با استفاده از روش موردی- زمینه‌ای انجام پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق، 36 نفر است که حجم نمونه آماری به علت محدودبودن جامعه آماری به‌ صورت تمام‌‌شمار درنظر گرفته شده است. روایی پرسشنامه از طریق جامعه خبرگی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 0/76 محاسبه شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نیروهای مسلح فعلی ج.ا.ایران، وضعیت دفاعی- امنیتی بازیگران مؤثر و صحنه جنگ، اساسی‌‌ترین مؤلفه‌های بعد نظامی تلقی می‌گردند و این بعد در الگوی راهبردی نیروهای مسلح تأثیر مثبت، مستقیم و بالایی دارد. به‌طوری‌ که با فقدان این عامل، الگوی راهبردی معماری نیروهای مسلح ناقص خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of the Military Dimension on the Strategic Pattern of the Architecture of the Armed Forces of I.R. of Iran

نویسندگان [English]

  • Seyed Shahabuddin Hejazi 1
  • Fardin Zare Estakhroji 2
  • Hasan Abdolmaleki 3
1 Ph.D in Future Studies, Assistant Professor of Imam Khomeini Marine Science University
2 Ph.D. in Strategic Military Management, University of Nairobi and National Defense Research Center and Strategic Research
3 Ph.D. student of Strategic Management of Nonprofit Defense of the University and National Defense Research Institute and Strategic Research
چکیده [English]

The strategic pattern of the architecture of the armed forces is a coherent model that can be attained by the logical tuning of the domains and strategic components and the relationships between them. This model can be examined in five areas of upstream documentation, environment recognition, alternative futures, future requirements, and architectural knowledge. Since regarding the discussion of environmental awareness, military dimension can be one of the important factors in this field; therefore, the main aim of this research is to identify the components of the military dimension and to define its relationship with the strategic model of the architecture of the armed forces. This research is an applied-developmental study, which is conducted with a mixed approach using case-ground approach. The statistical population of the study is 36 individuals. The size of the statistical sample is considered as the total number due to the limited statistical population. Validity of the questionnaire was measured through the community of elite and its reliability using Cronbach's alpha was 0.76. The results show that the present armed forces of the I.R. of Iran, defensive-security environment of the influential actors and war scene are the most principal components of military dimensions, and this dimension has a direct, positive impact on the strategic model of the armed forces. In a way that lack of this factor will jeopardize the strategic pattern of the armed forces architecture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • pattern
  • strategic model
  • architecture
  • Armed forces
  • military dimension
  1. الف. منابع فارسی

    1. امام خامنه‌ای(مدظله‌‌العالی)، مجموعه بیانات، قابل دسترسی در: www.khamenei.ir

    2. آشتیانی، محمدرضا، (1390)، تبیین مؤلفه‌های نظری عوامل غیرفیزیکی تاثیرگذار بر توان رزمی نیروهای نظامی، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال نهم، شماره 32، بهار.

    3. آقاجانی، احمد و محمود عسگری، (1389)، الزام‌های نظری در طراحی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت در حوزه دفاعی، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال هشتم، شماره 31، زمستان.

    4. اعرابی، سیدمحمد، (1385)، طراحی ساختار سازمانی، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

    5. بریجانیان، ماری و طیبه­ بیگم رئیسی، (1373)، فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

    6. تلیس، اشلی، ملیسا مک­‌فرسون، جانیک بایالی و کریستوفر لین، (1383)، سنجش قدرت ملی در عصر فراصنعتی، تهران، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­‌المللی ابرار معاصر.

    7. تهامی، مجتبی، (1386)، امنیت، فصلنامه مطالعات دفاعی راهبردی، شماره 30، زمستان.

    8. تهامی، سیدمجتبی، (1390)، امنیت ملی، دکترین، سیاست‌های دفاعی و امنیتی، تهران، نشر آجا.

    9. جمشیدی، محمدحسین، (1374)، بررسی و تحلیل عناصر قدرت نظامی، فصلنامه بررسی‌های نظامی، شماره­‌های 23 و 24، پاییز و زمستان.

    10. حافظ‌نیا، محمدرضا، (1378)، مباحث نظری درباره قدرت ملی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.

    11. حافظ‌نیا، محمدرضا، (1385)، اصول و مفاهیم ژئوپلتیک، مشهد: انتشارات پاپلی.

    12. حافظ‌نیا، محمدرضا، زهرا احمدی‌پور و مرجان بدیعی، (1382)، تحلیل مبانی جغرافیایی قدرت ملی ج.ا.ایران، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره اول، شماره 1، پاییز.

    13. حسن­‌بیگی، ابراهیم، (1390)، مدیریت راهبردی، تهران، انتشارات سمت.

    14. دفت، ریچارد ال، (1385)، تئوری و طراحی سازمان (جلد اول)، ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

    15. دیوید، فرد. آر، (1392)، مدیریت استراتژیک، ترجمه علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، تهران، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

    16. رستمی، محمود، (1386)، فرهنگ واژه‌های نظامی، تهران، انتشارات ایران سبز.

    17. رشیدزاده، فتح‌الله، (1388)، توسعه و تحکیم قدرت و اقتدار نظامی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مدیریت نظامی، شماره 3، بهار.

    18. رضائیان، علی، (1382)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، انتشارات سمت.

    19. روشه، گی، (1379)، کنش اجتماعی، ترجمه هما زنجانی­‌زاده، مشهد: دانشگاه فردوسی.

    20. زرقانی، سیدهادی، (1387)، تحلیل و ارزیابی متغیرها و شاخص‌های قدرت نظامی، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال ششم، شماره 23، زمستان.

    21. عالم، عبدالرحمن، (1395)، بنیادهای علم سیاست (جلد اول)، تهران، نشر نی.

    22. عبداللهی، سیدمحمدعلی، (1393)، آشنایی با مفاهیم حقوق عمومی و بررسی مفهوم معاهده بین‌ المللی، تهران، دفتر مطالعات نظام‌‌سازی اسلامی.

    23. علی‌احمدی، علیرضا، مهدی فتح‌الله و ایرج تاج‌الدین، (1391)، نگرش جامع بر مدیریت استراتژیک، تهران، انتشارات تولید دانش.

    24. قیصری، نورالله و احسان خضری، (1395)، سیاست دفاعی نظام جمهوری اسلامی ایران: بررسی اسناد کلان، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره 37، زمستان.

    25. مرآتی، احسان، (1391)، تدوین روش توسعه چارچوب‌های معماری سازمان‌های دفاعی، مجله سیاست دفاعی، سال بیستم، شماره 79، تابستان.

    26. مطالعه گروهی دانشکده دفاع ملی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، (1396)، طراحی الگوی راهبردی معماری نیروهای مسلح ج.ا.ایران با توجه به مقتضیات آینده، تهران، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.

    27. معاونت طرح­ و­ برنامه و بودجه ستادکل نیروهای مسلح ج.ا.ایران، (1390)، تعریف واژگان و اصطلاحات کلیدی در نیروهای مسلح، تهران، انتشارات ستاد کل نیروهای مسلح ج.ا.ایران.

    28. نادی، حمیدرضا، (1392)، ارائه الگوی راهبردی حفاظت اطلاعات ملی ج.ا.ایران (رساله دکتری)، تهران، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.

    29. هانگر، جی. دیوید و توماس ال. ویلن، (1386)، مبانی مدیریت استراتژیک، ترجمه سیدمحمد اعرابی و داود ایزدی، تهران، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

     

    ب. منابع انگلیسی

    1. Rue, Lisle W., Lioyd L. Byars, (2000), Management skills and application, Irwin Mc Graw Hill.