ارزیابی ظرفیت‌های اقلیم دفاعی سواحل شمالی خلیج فارس با تأکید بر دفاع غیرعامل

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران

2 استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی

3 کارشناس ارشد اقلیم‌شناسی دانشگاه آزاد، واحد تبریز

4 دانشجوی دکترای تخصصی جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

پدافند غیرعامل بر مبنای عناصر اقلیمی می­‌تواند به‌عنوان راهبردی برای ایجاد شرایط محیطی محدود­کننده برای مقابله با تهدیدهای بیرونی باشد. منطقه خلیج فارس نیز یکی از مناطق راهبردی کشور است که ضرورت دارد از منظر دفاعی موردارزیابی قرار بگیرد. این تحقیق درصدد پاسخ به این پرسش‌هاست که شرایط اقلیمی سواحل شمالی خلیج فارس از منظر دفاع غیرعامل به چه شکل می‌باشد؟ و کدام بخش از سواحل شمالی خیلج فارس از توان بالایی در زمینه اقلیم دفاعی برخوردار است؟ در راستای پاسخ به این پرسش‌ها، نگارندگان در این پژوهش با استفاده از عناصر اقلیمی مختلف، شرایط دفاعی خلیج فارس از دیدگاه اقلیمی برای 12 ایستگاه سینوپتیک منطقه و با استفاده از 15 عنصر اقلیمی، شامل حداقل و حداکثر مطلق دما، حداقل دما، حداقل و حداکثر رطوبت نسبی، روزهای با تندر و گرد و خاک، ابری، دید، میانگین و حداکثر بارش، فشار هوا، ساعات آفتابی و سرعت باد، از طریق روش‌های آنتروپی و روش کوپراس، مورد ارزیابی قرار دادند. نتایج نشان می‌‌دهد که استان بوشهر، به‌‌ویژه ایستگاه‌های بوشهر و کنگان جم از شرایط مطلوبی برای دفاع غیرعامل برخوردار هستند و پس از آن بندرعباس و جزایر قشم و کیش نیز شرایط مطلوبی دارا می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

الف. منابع فارسی

1. ابراهیمی، محمود، نیکویان، علیرضا (1383)، بررسی عوامل محیطی و روند تغییرات فصلی آنها در خلیج فارس (آب‌های محدوده استان هرمزگان)» شیلات، سال 13، شماره 4.

2. اروجی، حسن، قرخلو، مهدی، علیزاده محمد (1390) حفاظت از گونه‌های جانوری جزیره شیدور؛ گامی در توسعه گردشگری، ارائه‌شده در: مجموعه مقالات هفتمین همایش ملی خلیج فارس، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.

3. بوذری، سهیلا (1388)، زمین‌ شناسی و کاربرد آن در پدافند غیرعامل، فصلنامه زمین، سال دوم، شماره 2.

4. پاینده، نصراله (1384)، پهنه‌ بندی دمای مؤثر در سطح کشور با تأکید بر جغرافیای نظامی، رساله دکتری، اصفهان، دانشگاه اصفهان، دانشکده جغرافیا.

5. پاینده، نصراله و زکی، غلامرضا (1383)، محاسبه دمای مؤثر با طراحی نرم‌افزار سلامت، مجله پژوهش‌های جغرافیایی، دوره 38، شماره 57.

6. پیمان‌خواه، مهدی (1391)، نقش عوامل جغرافیایی بر مسائل نظامی استان ایلام، قابل دستیابی در: وبلاگ ایران برای فردا.

7. تقوایی، مسعود و جوزی خمسلویی، علی (1390)، بررسی آسیب‌پذیری کاربری‌های شهری در مسیرهای راهپیمایی با رویکرد پدافند غیرعامل، مطالعه موردی: کلان شهر اصفهان، فصلنامه آمایش محیط، شماره 16.

8. رجبی، محمدرضا، گلمهر، احسان، مجیدی، داود و رستگار، عبدالمطلب (1390)، الگوی مکان‌یابی نیروگاه‌های برق آبی با رویکرد پدافند غیرعامل و با بهره‌گیری از Topsis: مطالعه موردی: استان اصفهان، مجله علوم و فناوری‌های پدافند غیرعامل، سال دوم، شماره 4.

9. صفوی، سیدیحیی (1384)، اصول و مبانی جغرافیای نظامی (طبیعی)، تهران، نشر سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.

10. عزتی، عزت‌الله (1361)، مقدمه‌ای بر جغرافیای نظامی ایران، تهران، نشر دانشکده افسری.

11. فخری، سیروس (1391)، ژئومورفولوژی زاگرس جنوب شرقی (شمال تنگة هرمز) و تأثیر آن بر دفاع غیرعامل از مراکز حیاتی، حساس و مهم (با تأکید بر مکان­یابی)، رساله دکتری، تهران، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا.

12. کامران، حسن (1381)، جغرافیای نظامی ایران (هرمز، جزایر سه گانه فارور، سیری و فاروگان)، تهران، نشر انجمن جغرافیای ایران.

13. کامران، حسن، پریزادی، طاهر و حسینی امینی، حسن (1390)، ساماندهی فضایی نواحی مرزی همجوار با مرز ایران و پاکستان با رویکرد پدافند غیرعامل، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال دوم، شماره 5.

14. کامران، حسن، حسینی امینی، حسن و پریزادی، طاهر (1390)، تحلیل ساختارهای شهری شهریار و راهبردهای پدافند غیرعامل، فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، سال نهم، شماره 30.

15. محمدی، حسین (1390)، آب و هواشناسی شهری، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

16. نایب‌پور، محمد، ملکی، لقمان (1389)، جغرافیای تاریخی خلیج فارس، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 148.

17. نورائی، همایون، رضایی، ناصر و عباسپور، رحیم‌علی (1390)، ارزیابی و تحلیل مکانی کارایی شبکه‌های ارتباطی محلی پس از زمین لرزه از منظر پدافند غیرعامل، مجله علوم و فناوری‌های پدافند غیرعامل، سال دوم، شماره 3.

 

ب. منابع انگلیسی

  1. Antuchevicie, A & Zakarevius, A & Zavasdkas, E. K (2011), Measuring Congruence of Ranking Results Applying Particular MCDM Methods, Inform-attica, vol. 22, No. 3.
  2. Chandra Das, M & Sarkar, B & Ray, S (2012), A Framework to Measure Relative Performance of Indian Technical Institutions Using Integrated Fuzzy AHP and COPRAS Methodology, Socio -Economic Planning Sciences, No 46.
  3. Chatterjee, V & Manikrao, A & Shankar, C (2011), “Materials Selection Using Complex Proportional Assessment and Evaluation of Mixed Data Methods”, Materials and Design, No 32.
  4. Datta, S, Beriha, G. S, Patnaik, B & Mahapatra, S. S (2009), “Use of Compromise Ranking Method for Supervisor Selection: A Multi-criteria Decision Making (MCDM) Approach”, International Journal of Vocational and Technical Education, Vol. 1, No 1.
  5. Farish, Matthew (2009), “Military and Geography”, International Encyclopedia of Human Geography, vol. 7.
  6. Galloway, G (2004), Studies in Military Geography and Geology, New York, U.S Military Academy.
  7. Konstantinos, D & Patlitzianas, A & Psarras, J (2008), “An Information Decision Support System towards the Formulation of a Modern Energy Companies’ Environment”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, No 12.
  8. Kumar Dey, P, Nath Ghosh, D & Chand Mondal, A (2011), “A MCDM Approach for Evaluating Bowlers Performance in IPL” Journal of Emerging Trends in Computing and Information Sciences, vol 2, No. 11.
  9. Mulliner, Emma, Smallbone Kieran & Maliene Vida (2012), An Assessment of Sustainable Housing Affordability Using a Multiple Criteria Decision-making Method, Omega, vol. 2, No. 3.
  10. Woodward, R (2009), “Military Geographies”, in: International Encyclopedia of Human Geography, London

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار