مقاله پژوهشی: آینده‌پژوهی سناریوهای احتمالی گروهک‌های تروریستی در استان سیستان و بلوچستان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت اجرایی، مدرس دانشگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء(ص)

2 کارشناس ارشد اطلاعات و حفاظت اطلاعات، مدرس دانشکده علوم و فنون فارابی

3 کارشناس ارشد مدیریت دفاعی، مدرس دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص)

چکیده


یکی از چالش‌های مهم در حوزه امنیتی کشور، فعالیت گروهک‌های تروریستی در استان سیستان و بلوچستان می‌باشد. در این تحقیق به‌منظور به­ کارگیری تدابیر مناسب در برخورد با تهدیدهای آتی این گروهک‌ها، به­‌دنبال پاسخ به این سؤال می‌باشیم که «سناریوهای احتمالی گروهک‌های تروریستی در استان سیستان و بلوچستان در بازه زمانی 1407-1397 کدام‌­ها هستند؟» در تحقیق حاضر با استفاده از دیدگاه­‌های 15 نفر از خبرگان دانشگاهی، مدیران سیاسی و فرماندهان نظامی و به روش دلفی، سناریوهای احتمالی استخراج و سپس این سناریوها با استفاده از روش‌های آماری اولویت‌بندی گردیدند. بر اساس نتایج تحقیق، افزایش کمی و کیفی اقدام­‌های خرابکارانه، تقویت و نهادینه‌سازی اندیشه سلفی­‌گری و دامن زدن به اختلاف­‌های مذهبی، گسترش فعالیت‌ها در حوزه‌های سیاسی و حقوق بشری، نفوذ در بین نمایندگان مجلس، شورای شهر و معتمدین محلی، محتمل‌ترین سناریوهای گروهک‌های تروریستی در استان سیستان و بلوچستان می‌باشند. در ادامه بر اساس یافته‌های تحقیق پیشنهادهایی در قالب اقدام­‌های سخت (نظامی) و اقدام­‌های نرم (سیاسی، فرهنگی و دیپلماتیک) ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Future Study of Possible Scenarios of Terrorist Groups in Sistan and Baluchestan Province

نویسندگان [English]

  • Hassan Kaviani 1
  • Hossein Ebrahimi 2
  • Bijan Saedi 3
1 Master in Executive Management, Lecturer in Khatam Al-Anbia Air Force University
2 Master of Information and Information Protection, Lecturer in Farabi Faculty of Science and Technology
3 Master of Defense Management, Lecturer in Khatam Al-Anbia Air Defense University
چکیده [English]

One of the major challenges regarding the security of our country is the operation of terrorist groups in Sistan &Baluchistan province. In this paper, in order to take appropriate measures to deal with the future threats of these groups, we seek to answer this question: "What are the possible scenarios of terrorist groups in Sistan & Baluchestan province in the period 2018-2028? In the present study, through consideration of theories and perspectives of 15 academic experts, political leaders and military commanders and Delphi method these possible scenarios were extracted and then they were prioritized using statistical methods. Based on the results of the research, the quantitative and qualitative increase of subversive actions, reinforcing and institutionalizing Salafist thinking and fomenting religious differences, expanding activities in both political and human rights areas, influencing members of parliament, city councils and local trustees are the most likely scenarios of terrorists groups in Sistan & Baluchistan province. Finally, based on the findings of this research, suggestions are presented in the form of military (hard) and soft (political, cultural and diplomatic) measures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Future studies
  • Scenario
  • Terrorism
  • Sistan & Baluchestan province terrorist groups
  1. الف. منابع فارسی

    1. قرآن کریم.

    2. امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی)، مجموعه بیانات، قابل دسترسی در: www.khamenei.ir

    3. اخوان­ کاظمی، بهرام، (1386)، دکترین و سیاست‌های دفاعی و امنیتی در صحیفه سجادیه، حکومت اسلامی، شماره 44.

    4. اسکندری، حمید، (1392)، الگوهای سناریونویسی در مدیریت بحران، تهران: بوستان حمید.

    5. اقارب­پرست محمدرضا، (1387)، ضرورت اقدام جمعی برای مقابله با تروریسم نوین، ره‌آورد سیاسی، شماره 21.

    6. امیری، احمد، (1392)، حضور القاعده در مرزهای ایران و پاکستان و تأثیر آن بر امنیت استان سیستان‌و‌بلوچستان، مدیریت و پژوهش دفاعی، سال 12، شماره 71.

    7. بصیری، محمدعلی و زهرا آقامحمدی، (1395)، آینده‌پژوهی خاورمیانه طی سه دهه آتی، تحلیل روندهای مقابله با تروریسم در سطح بین‌المللی، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‌المللی، شماره 31.

    8. پایگاه اطلاع‌رسانی حزب مردم بلوچستان، به نشانی: www.ostomman.se

    9. پایگاه اطلاع‌رسانی جبهه متحد بلوچستان – جمهوری خواهان فدرال به نشانی:www. Balochunitedfront.org

    10. پایگاه اطلاع‌رسانی تسنیم، به نشانی: www.tasnimnews.com

    11. پایگاه اطلاع‌رسانی هابیلیان، به نشانی:  www.habilian.ir

    12. پایگاه اطلاع‌رسانی باشگاه خبرنگاران جوان، به نشانی: www.yjc.ir

    13. پایگاه اطلاع‌رسانی همشهری آنلاین، به نشانی: www.hamshahrionline.ir

    14. پایگاه اطلاع‌رسانی دیده‌بان مبارزه با تروریسم، به نشانی: www.rasad.didiehbancenter.com

    15. پدرام، عبدالرحیم، (1388)، آینده‌پژوهی؛ مفاهیم و روش‌ها، تهران: مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاع.

    16. پدرام، عبدالرحیم و سلمان زالی، (1397)، الگویی نوین برای سناریونویسی در موضوعات راهبردی مطالعه موردی: سناریوهای آینده بحران سوریه، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال هفتم، شماره دوم.

    17. جلال‌آبادی مصطفی، محمود غلامی، حسن امیری و سیدعلی موسوی، (1395)، تبیین الزامات بودجه‌ریزی سازمان‌های دفاعی آینده با استفاده از روش دلفی، آینده‌پژوهی دفاعی، شماره 1.

    18. جهان­تیغ پاک، محمدرضا، (1394)، آمایش فرهنگی سیستان و بلوچستان و تأثیر آن بر امنیت اجتماعی منطقه، پایان­ نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده علوم و فنون فارابی.

    19. حبیبی، سیدامین و زهرا قربانی، (1396)، جریان‌های رادیکالیسم اسلامی در بلوچستان و چگونگی تهدید امنیتی ج.ا.ایران، ماهنامه پژوهش ملل، دوره دوم، شماره 22.

    20. خمسه، عباس و مهدی رجبی، (1396)، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل راهبردی مؤثر بر برون‌سپاری پروژه‌های تحقیق و توسعه در صنایع دفاعی با رویکرد آینده‌پژوهی، فصلنامه آینده‌پژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 4.

    21. خزایی، سعید و عبدالرحیم پدرام، (1387)، راهنمای گام‌به‌گام آینده‌پژوهی راهبردی، مروری بر رویکردها و روش‌ها، تهران: انتشارات مرکز آینده‌پژوهی و اطلاع‌رسانی دانشگاه صنعتی مالک اشتر.

    22. خزایی، سعید، امیرهوشنگ حیدری و عین­ اله کشاورز ترک، (1394)، طراحی الگوی آینده‌پژوهانه اسناد سیاست‌گذاری فناوری انقلاب اسلامی، فصلنامه انقلاب اسلامی، سال چهارم، شماره 14.

    23. رحمانی­ ساعد، هادی، (1394)، مؤلفه‌های همگرایی قوم بلوچ با حاکمیت و تاثیرآن بر امنیت سیاسی و اجتماعی استان سیستان و بلوچستان، پایان­ نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده علوم و فنون فارابی.

    24. رضاییان قیه­ باشی، احد، علی­ اصغر پورعزت و محمدرضا حافظ ­نیا، (1396)، آینده‌پژوهی تهدیدهای نظامی – امنیتی ناشی از تغیر اقلیم در ایران با استفاده از روش چرخ آینده، فصلنامه آینده‌پژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 4.

    25. رستمی، فرزاد و جواد طباخی ممقانی، (1390)، آینده‌پژوهی فضای رسانه و امنیت ج.ا.ایران، فصلنامه آفاق امنیت، سال 4، شماره 11.

    26. زالی، نادر، (1390)، آینده‌نگاری راﻫﺒﺮدی و سیاست‌گذاری منطقه‌ای ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﺳﻨﺎرﻳﻮﻧﻮﻳﺴﻲ، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 14، شماره 4.

    27. سالنامه آماری استان سیستان و بلوچستان، (1389)، سرزمین، آب‌وهوا (استان سیستان و بلوچستان)، تهران: مرکز آمار ایران.

    28. سیاح­ مفضلی، اردشیر و علیرضا اسدی، (1394)، بررسی ساختارهای فکری و مفاهیم کلیدی در آینده‌پژوهی و ارائه چارچوب اجرای مطالعات آینده‌پژوهی، فصلنامه آینده‌پژوهی مدیریت، سال 26، شماره 102.

    29. عابدی­ جعفری، حسن، داوود سلمانی و محبوبه رادمند، (1389)، بررسی نیازهای منابع انسانی برنامه پنجم توسعه: رویکرد آینده‌پژوهی، فصلنامه راهبرد، شماره 56.

    30. عبدی، عطااله، حمید مستجابی و فاطمه عمرانی­ نژاد، (1395)، عوامل مؤثر بر ناامنی و فعالیت‌های تروریستی در مرزهای شرقی کشور، فصلنامه انتظام اجتماعی، سال هفتم، شماره اول.

    31. عصاریان­ نژاد، حسین، (1386)، آینده‌پژوهی، الزامات و الگوها، ماهنامه نگرش راهبردی، شماره‌های 85 و 86.

    32. فاضل­ قانع، حمید، (1388)، آینده‌پژوهی و جامعه مطلوب اسلامی، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال اول، شماره اول.

    33. فیرحی، داوود و صمد ظهیری، (1387)، تروریسم: تعریف، تاریخچه و رهیافت‌های موجود در تحلیل پدیده تروریسم، فصلنامه سیاست، دوره 38، شماره 3.

    34. کریمی­ فرد، حسن، (1387)، دیدگاه‌های سه‌گانه درباره محرک‌های آینده‌نگری، ماهنامه علمی و آموزشی تدبیر، شماره 192.

    35. کمیسیون تدوین راهبرد امنیت ملی آمریکا، (1383)، استراتژی‌های امنیت ملی آمریکا در قرن 21، مترجمان جلال دهشگی، بابک راه‌­چمنی و ابوالقاسم راه ­چمنی، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.

    36. گلدوی، جواد و رضا گلوی، (1393)، ناسیونالیسم قومی امنیت سیستان و بلوچستان، فصلنامه دانش انتظامی سیستان و بلوچستان، سال پنجم، شماره 13.

    37. محمدی، نعیما و علی­ محمد حاضری، (1391)، تروریسم به­ مثابه یک جنبش اجتماعی جدید در مواجهه با دموکراسی، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال هفتم، شماره 2.

    38. مسعود­نیا، حسین، سیدعلی مجیدی­ نژاد و عبدالرضا عالیشاهی، (1396)، تبیین تهدیدات تکفیریون پاکستان برعلیه امنیت ملی ج.ا.ا در دو بعد کلان نرم و سخت، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال ششم، شماره 21.

    39. مظلوم­ زاده، سیدمهدی، مازیار عطاری و مازیار خوشنویس، (1386)، آینده‌پژوهی و آینده‌نگاری و نقشه مفهومی آن در حوزه جوانان، مجله مطالعات جوانان، شماره‌های 10 و 11.

    40. ملکی­ فر، عقیل، (1394)، گونه‌های چهارگانه آینده‌پژوهی و آشنایی با مفهوم کلیدی مثلث آینده، مجله افق رسانه.

    41. موسوی، سیدیوسف، پرویز قاسم‌ زاده، جواد کیانی و رضا فنازاد، (1396)، ماهیت اقدام‌های تروریستی در مرزهای استان سیستان و بلوچستان و راه‌کارهای پیشگیرانه، مطالعات بین‌المللی پلیس، سال 7، شماره 29.

    42. میرکمالی، سیدمحمد و علیه متاجی نیمور، (1393)، شناسایی عوامل مؤثر بر انتقال آموزش به محیط کار از دیدگاه متخصصان شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی با استفاده از روش دلفی، بهبود مدیریت، دوره 8، شماره 24.

    43. ولیوند، حسین و حسین مینایی، (1396)، آینده‌نگاری فناوری‌های رزم زمینی در جنگ آینده، آینده‌پژوهی دفاعی، سال 2، شماره 4.

     

    ب. منابع انگلیسی

    1. Boylan Brandonو M. (2010), Economic Development, Religion and the Conditions for Domestic Terrorism, Josef Korbel Journal of Advanced International Studies 2.
    2. Chakravorti, Robi, (1994), Terrorism: Past, Present and Future, Economic and Political Weekly, Vol. 29, No. 36.
    3. Choi, Seung-Whan, (2014), Causes of Domestic Terrorism: Economic Sanctions as a Violence Trigger Structure, The Korean Journal of International Studies, Vol.12-1.
    4. Gordon, Theodore, Elizabeth Florescu, Jermo Glenn and Yair Sharan, (2016), Identification of potential terrorists and adversary planning, The Nato science for peace and security programme,vol. 132.
    5. Mehmet, Çinar, (2017),The effects of terrorism on economic growth: Panel data approach, Zb. rad. Ekon. fak. Rij, vol. 35. No. 1.
    6. National Academy of Sciences, (2002), Making the Nation Safer: The Role of Science and Technology in Countering Terrorism, Courtesy of the National Academies Press, Washington, DC.
    7. Rehman, Ur ,(2014), The Baluch insurgency: linking Iran to Pakistan, Norwegian,Peacebuilding Centre.
    8. Sanchez-Cuenca, Ignacio and Luis de la Calle, (2009), Domestic Terrorism: The Hidden Side of Political Violence, Annual Review of Political Science, 12 (1).
    9. Walls, Erin, (2017), Waves of modern terrorism: examining the past and predicting the future, Thesis master of Master of Arts in Liberal Studies of Georgetown University Washington, D.C.
    10. Wilkinson, Paul, (1988), The future of terrorism, Futures, vol 20, issue 5.