مقاله پژوهشی: راهبردهای توسعه و بهینه‌سازی فعالیت‌های کشاورزی سازمان اتکا با رویکرد اقتصاد مقاومتی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای رشته مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

2 دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر

3 استادیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر

4 دانش‌آموخته دکترای مدیریت دانشگاه امام حسین(ع)

چکیده

DOR:20.1001.1.17351723.1398.17.67.4.9
اقتصاد مقاومتی، اقتصادی دانش‌بنیان، بهره‌ور، مولد، فزاینده ارزش‌افزوده و کاهنده خطرهای اقتصادی در جهان پرتلاطم امروز بوده و به مجموعه‌ای از رفتارهای اقتصادی دلالت می‌کند که منجر به تقویت زیرساخت‌های حکومت اسلامی شده، به‌گونه‌ای‌که از همه ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل برای ارتقای رفاه عادلانه در جامعه استفاده شده باشد. یکی از بخش‌هایی که به‌دلیل شرایط و امکانات می‌تواند باعث تحقق هدف‌های اقتصاد مقاومتی گردد، بخش کشاورزی است و این مهم در وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به‌دلیل دارابودن شرایط و امکانات مستعد، تحقق آن به‌راحتی می‌تواند صورت گیرد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف تدوین راهبردهای توسعه فعالیت‌های کشاورزی سازمان اتکا با رویکرد اقتصاد مقاومتی به رشته تحریر درآمد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی – تحلیلی در سال 1397 بود که با الگوی SWOT از راه بررسی عوامل داخلی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل خارجی (فرصت‌ها و تهدیدها) و با مشارکت 20 نفر از خبرگان و صاحب‌نظران موضوع به شیوه هدفمند انجام گرفت. گردآوری داده‌ها به‌وسیله مرور اسناد، برگزاری جلسه‌های بحث گروهی متمرکز و پرسشنامه‌های استاندارد برنامه‌ریزی راهبردی انجام شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل محتوا و آمار توصیفی در قالب الگوی SWOT تجزیه‌و‌تحلیل شدند. با امتیازبندی به‌دست آمده، تعداد 13 راهبرد مؤثر بر تحقق اقتصاد مقاومتی در بخش کشاورزی در سازمان اتکا تدوین شد. همچنین راهبرد «ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان اتکا در راستای خودکفایی اقتصادی به‌منظور موفقیت بخش کشاورزی در گذر از بحران‌های ناشی از تحریم از راه ایجاد و تقویت باور علمی و عملی در مسئولان و مدیران وزارت دفاع ج.ا.ایران» اولویت اول را به خود اختصاص داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategies of Development and Optimization of Agricultural Activities of Etka Organization based on the Approach of Resistance Economy

نویسندگان [English]

  • Amin Pashaei Houlaso 1
  • Hossein Dehghani Poodeh 2
  • Abutaleb Shafaqat 3
  • Seyyed Majid Ibn Al-Reza 4
1 PhD Student in Industrial Management, Islamic Azad University, South Tehran Branch
2 Associate Professor, Malek Ashtar University of Technology
3 Assistant Professor, Malek Ashtar University of Technology
4 Graduate of Doctor of Management, Imam Hussein University
چکیده [English]

Resistant economics is a knowledge-based, industrious, productive, increasingly value-added, and risk-averse economic in today's turbulent world and indicate a set of economic behaviors that have led to the strengthening of Islamic governance infrastructure, so that it has used all the potential and active capacities to promote impartial welfare in society. One of the sectors that due to its conditions and facilities can meet the objectives of the Resistance Economy is the agricultural sector and this important affair can easily be accomplished in the Ministry of Defense and Armed Forces Logistics because of the available conditions and facilities. In this regard, the present study aimed to formulate strategies for the development of agricultural activities of Etka Organization based on the approach of Resistance Economy. This research was a descriptive-analytical study in 2018 that was done by SWOT model through purposeful investigation of internal factors (strengths and weaknesses) and external factors (opportunities and threats) and with the participation of 20 elites and experts in this area. Data collection was done through document review, holding focused group discussion sessions, and standard questionnaires of strategic planning. The collected data were analyzed using content analysis and descriptive statistics in the form of SWOT model. Based on the obtained scores, 13 strategies have been formulated in Etka organization for effective resistance economy in agricultural sector. Also, the strategy of "creating competitive advantage for Etka organization regarding reliance on economic self-sufficiency in order to succeed in the agricultural sector in passing the sanctions crisis through creating and enhancing scientific and practical belief in I.R. of Iran ministry of defense officials and managers" was given the first primacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistance Economics
  • Agriculture
  • Etka organization
  • strategy
  • SWOT model
  • development – optimization
1. ابراهیم‌زاده، عیسی، محمد اسکندری و صغری رمضان‌پور، (1395)، راهبرد تعدیل فقر با رویکرد اقتصاد مقاومتی، فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره 14، ‌ شماره 44.
2. اخوان، پیمان، ساناز ایمانی و معصومه نبی‌زاده، (1395)، تبیین مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی در کشور با بهره‌گیری از روش دیمتل – آی.اس.ام فازی، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال چهاردهم، شماره 53.
3. اسدی، علی، (1393)، نظام اقتصاد اسلامی الگویی کامل برای اقتصاد مقاومتی، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، سال سوم، شماره پنجم.
4. اسفندیاری، هنگامه، بهاءالدین نجفی و نعمت‌الله موسوی، (1395)، نقش بخش‌های اقتصادی در رشد اقتصادی ایران با تاکید بر بخش کشاورزی، فصلنامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، دوره 8، شماره 29.
5. اکبرزاده، مرتضی و محمد سلیمانی، (1397)، آسیب‌شناسی موانع توسعه بخش کشاورزی در کشورهای اسلامی، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، سال یازدهم، شماره 1.
6. بیات، محسن، (1396)، تجربه تحریم؛ راهبردی برای شناخت آسیب‌پذیری‌ها و تحقق اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه راهبرد، سال بیست‌و‌ششم، شماره 84.
7. پاشایی‌هولاسو، امین، مسعود نارنجی و فرخ ارجمندی، (1396)، ارائه مدل اقتصاد مقاومتی چابک با رویکرد فازی، اولین کنفرانس بین‌المللی بهینه‌سازی سیستم‌ها و مدیریت کسب‌و‌کار، تهران.
8. حاجی‌یوسفی، امیرمحمد، (1389)، دولت نفت و توسعه اقتصادی در ایران، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
9. حسین‌پور، داود، بهروز رضایی‌منش و حمیدرضا محمدی سیاهبومی، (1395)، رابطه مدیریت جهادی و استراتژی‌‎های اقتصاد مقاومتی، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال بیست‌و‌چهارم، شماره 79.
10. حسین‌زاده بحرینی، نادر، (1392)، اقتصاد مقاومتی: راهکاری برای توسعه، نشریه مشکوه، دوره بیستم، شماره 118.
11. داداش‌پور، علی‌اکبر، (1391)، بررسی نقش کشاورزی در اقتصاد مقاومتی، همایش ملی بررسی و تبین اقتصاد مقاومتی، رشت، دانشگاه گیلان.
12. دهقان‌پور، بابک، آزاده شفیعی و مهران محمدی، (1394)، اقتصاد مقاومتی؛ مطالعه مروری ابعاد و ویژگی، ماهنامه کار و جامعه، سال هفتم، شماره 186.
13. رابینز، استیون و دراما دی‌سنزو، (1386)، برنامه‌ریزی نیروی انسانی، ترجمه سیدحسن ابطحی و حشمت خلیفه‌سلطانی، تهران: مؤسسه تحقیقات و آموزش مدیریت.
14. ردادی، علی، سیدعلی‌محمد نجفی‌فرشاه و امیر آذرفر، (1395)، الگوسازی روابط ساختاری و پیش‌نیاز مفاهیم سازنده اقتصاد مقاومتی با استفاده از رویکرد ساختاری تفسیری (ISM)، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال نوزدهم، شماره 71.
15. رشید، غلامعلی، داود زنجانی، علیرضا سعادت‌راد و شهرام حسن‌نژادمقدم، (1396)، تدوین راهبردهای دفاع همه‌جانبه در حوزه جنگ آینده، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال پانزدهم، شماره 68.
16. سخدری، حسن و سامان ضیایی، (1397)، اولویت‌های توسعه بخش کشاورزی استان خراسان رضوی: رویکرد تحلیل سلسله‌مراتبی، فصلنامه تحقیقات کشاورزی، دوره 10، شماره 1.
17. سیف، الله‌‌مراد، (1391)، الگوی پیشنهادی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران مبتنی‌بر دیدگاه مقام معظم رهبری، فصلنامه آفاق امنیت، سال پنجم، شماره شانزدهم.
18. سیفلو، سجاد، (1393)، اقتصاد مقاومتی راهبرد دفاع غیرعامل اقتصادی، مجله سیاست دفاعی، سال بیست‌و‌دوم، شماره 87.
19. شاکری، علی، (1383)، جایگاه بخش کشاورزی در فرآیند توسعه اقتصادی کشور، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، دوره 12، شماره 48.
20. صالحی‌اصل، حسین، علی باباخانی، داود سلیمانی و محمدرضا مومنی، (1396)، تدوین راهبردهای نیروی انسانی در دفاع همه‌جانبه در جنگ احتمالی آینده، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال پانزدهم، شماره 70.
21. علی‌پور، عباس؛ مصطفی هاشمی و حسین فرهادی‌خواه، (1395)،  بررسی ملاحظات سیاسی – امنیتی – دفاعی آمایش سرزمین با استفاده از مدل SWOT، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، سال چهارم، شماره شانزدهم.
22. فرتوک‌زاده، حمیدرضا و جواد وزیری، (1393)، گذر به اقتصاد مقاومتی، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
23. فشاری، مجید و جواد پورغفار، (1393)، بررسی و تبیین الگوی اقتصاد مقاومتی در اقتصاد ایران، مجله اقتصادی، سال چهاردهم، شماره‌های 5 و 6.
24. فولادی هلیله، بتول و بهمن خسروی‌پور، (1395)، تبیین الگوی اقتصاد مقاومتی در کشاورزی ایران، همایش ملی الکترونیکی پدافند غیرعامل در بخش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان.
25. فیض‌آبادی، یاسر و نرجس رودباری، (1397)، بررسی جایگاه و پیوند بخش کشاورزی با سایر بخش‌ها در اقتصاد ایران، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال بیست‌و‌یکم، شماره 103.
26. قوامی، سیدحسن، (1393)، مبانی نظری اقتصاد مقاومتی، تهران، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
27. کرباسی، علی و حسین خاکسار، (1382)، بررسی ارتباط متقابل بخش‌های صنعت و کشاورزی (مطالعه موردی ایران)، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، دوره 5، شماره 15.
28. کریم، محمدحسین، محمود صفدری‌نهاد و مسعود امجدی‌پور، (1393)، توسعه کشاورزی و اقتصاد مقاومتی، جایگزین نفت، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره ششم.
29. مجیدی، راضیه‌سادات، محمد میره‌ای و سیدعباس احمدی، (1396)، تدوین راهبردهای توسعه حمل‌و‌نقل ریلی در ایران، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال بیست‌و‌چهارم، شماره 89.
30. محمدی سیاهبومی، حمیدرضا، فرخنده صالحی و عقیل قربانی پاجی، (1396)، تحقق اقتصاد مقاومتی با استفاده از راهبردی مدیریت جهادی (مورد مطالعه: سازمان تأمین اجتماعی استان اصفهان)، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال بیست‌و‌پنجم، شماره 83.
31. معلمی، سیدمهدی، (1390)، مفهوم و اصول اقتصاد مقاومتی در آموزه‌های اقتصاد اسلامی، فصلنامه معرفت اقتصادی، سال پنجم، شماره 4.
32. میرمعزی، سیدحسین، (1391)، اقتصاد مقاومتی و ملزومات آن (با تاکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری)، فصلنامه اقتصاد اسلامی، سال دوازدهم، شماره 47.
33. میلانی، جمیل، (1394)، اقتصاد مقاومتی و خودباوری ملی، فرصت‌ها و چالش‌های تحقق آن، مجله اقتصادی، سال پانزدهم، شماره‌های 7 و 8.
34. نبی‌ئیان، صدیقه، ساسان اسفندیاری و احسان سپهوند، (1396)، بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر Q توبین (انگیزه سرمایه‌گذاری) بخش کشاورزی، فصلنامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، سال نهم، شماره 3.
35. هانگر، جی دیوید و توماس ال، ویلن، (1381)، مبانی مدیریت استراتژیک، ترجمه سیدمحمد اعرابی و داود ایزدی، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
36. هروانی، حسین و موسی خوشکلام، (1395)، اقتصاد مقاومتی و راهبرد جمهوری اسلامی ایران در جهت مقابله با رویکردهای خصمانه آمریکا و عربستان‌سعودی در بازار نفت، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال چهارم، شماره 15.
37. هزاوئی، سیدمرتضی و علی زیرکی‌حیدری، (1393)، اقتصاد مقاومتی؛ نماد مدیریت جهادی در اقتصاد سیاسی ایران، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال یازدهم، شماره 37.